ဘေလာ့ဂါအာေဘာ္

ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာသည္ သံသရာဒုကၡ ခႏၶာဒုကၡ လြတ္ေၾကာင္းအတြက္ သက္သက္မွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ ေလာကီႀကီးပြားေရးအတြက္ မဟုတ္ပါ။ ေလာကီႀကီးပြားေရးအတြက္ ေရာေႏွာအသုံးခ်လာသည့္အခါ.....

မိုးရာသီမွာ မိုးရြာသည္

          ``အရွင္ဘုရား ... ျဖဴးဆရာေတာ္ တရားပြဲမွာ မိုးရြာတာ ရွင္ဥပဂုတ္ပြဲမေပးလို႔တဲ့။ ဇလုတ္ႀကီးမွာေတာ့ ပြဲေပးလို႔ မိုးလြတ္တာလို႔ အရပ္ထဲမွာ ေျပာေနၾကတယ္´´
          ၁၃၆၈-ခု တန္ခူးလကြယ္ေန႔တြင္ စက္ႀကီးေက်ာင္း၌ ျဖဴးဆရာေတာ္၏ ဆည္းဆာတရားပြဲ ျပဳလုပ္ခဲ့၏။ စက္ႀကီးေက်ာင္း၌ ေဟာအၿပီး ထိုေန႔မွာပင္ ဇလုတ္ႀကီးရြာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း၌ ညတရားပြဲ ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္၏။
          တရားပြဲမတိုင္မီ ရက္မ်ားက မိုးရိပ္မုိးေျခ ရွိေသာ္လည္း မရြာ။ တရားပြဲက်င္းပမည့္ ေန႔က်မွပင္ ေန႔လည္ ၁၂ - နာရီခန္႔မွ စ၍ ရြာရာ တရားေဟာခါနီး ညေန ေလးနာရီခန္႔အထိပင္။ မိုးကလည္း မိမိေနရာတြင္ သည္းထန္သေလာက္ ဇလုတ္ႀကီးတြင္ အနည္းငယ္သာ ရြာသည္ဟု သိရ၏။
          တရားပြဲမတုိင္မီက အခ်ဳိ႕ဒကာဒကာမတို႔က ရွင္ဥပဂုတ္ပြဲ ေပးလိုသည့္ စကားရိပ္မ်ား ျပတတ္ေသး၏။ သို႔ေသာ္ စာေရးသူက ေက်ာင္းတြင္ ညစဥ္ေထရ၀ါဒေဟာေျပာပြဲ ျပဳလုပ္၍ ေထရ၀ါဒႏွင့္ မသက္ဆိုင္သည္မ်ားကို မျပဳလုပ္ရန္ ေျပာထားသျဖင့္ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ မေလွ်ာက္၀ံ့ၾကေခ်။ ေလွ်ာက္လာၾကလွ်င္လည္း ခြင့္ျပဳမည္မဟုတ္ေခ်။ ေနာက္ဆုံးတြင္ကား တရားပြဲ မိုးမိသြားေလေတာ့သည္။
          ထို႔ေနာက္ ကဆုန္လဆန္း ၃ ရက္ေန႔တြင္ ရဟန္းဒကာ ဦးသာေခြးတို႔မိသားစုက မိမိအား သိကၡာထပ္၍ ရွင္ျပဳအလွဴပြဲ ျပဳလုပ္ၾက၏။ ထိုရက္ကိုလည္း မိမိကိုယ္တိုင္ ေစာေစာကတည္းက သတ္မွတ္ေပးထားသျဖင့္ ဖိတ္စာမ်ား ႐ုိက္ႏွိပ္ေ၀ငွၿပီး ျဖစ္ေန၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ရာသီဥတုအေျခအေန မေကာင္းေသာ္လည္း ရက္ကိုမူ ေရႊ႕ေျပာင္း၍ မရႏိုင္ေတာ့ေပ။ ထိုေန႔တြင္ မိုးသာမက ေလကပါ အဆစ္ပါလာေလေတာ့၏။
          ထိုႏွစ္ခ်က္ကို ၾကည့္၍ အရပ္ထဲတြင္ ထိုသို႔ေ၀ဖန္ေနေၾကာင္း ဒကာမႀကီးတစ္ဦးက မိမိထံ လာေရာက္ ေလွ်ာက္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။
          ``ဒကာမႀကီး ... ဦးဇင္းလဲ စာသင္သား တစ္ပါးပါ။ ဆရာေတာ္ႀကီးေတြေလာက္ ပိဋကတ္က်မ္းဂန္ မႏွံ႔စပ္ေသးေပမယ့္ အထိုက္ေလ်ာက္ေတာ့ ေလ့လာထားပါတယ္။ ခုထိေတာ့ ရွင္ဥပဂုတၱရဲ႕ အတၳဳပၸတၱိကို ပိဋကတ္ေတာ္ေတြထဲမွာ မေတြ႕ဖူးေသးဘူး။ ၿပီးေတာ့ မိုးမရြာေအာင္ ရွင္ဥပဂုတၱကို ပင့္ပါဆိုတဲ့ ဘုရားရွင္ရဲ႕ ေဟာၾကားခ်က္ကုိလဲ မေတြ႕ေသးဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီအယူအဆကို မယုံႏုိင္ေသးဘူး´´
ဟု ျပန္ေျပာလုိက္၏။
          ``ဒကာမႀကီးလဲ စဥ္းစားပါ။ ဒီေလာကႀကီးဟာ သခၤါရေလာက၊ သခၤါရနယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေလာကထဲမွာ ရွိရွိသမွ် အရာအားလုံးဟာ ျဖစ္ၿပီးလွ်င္ ပ်က္ရစၿမဲဆိုတဲ့ နိယာမအတိုင္း ပ်က္ခ်ိန္တန္လွ်င္ ပ်က္သြားမွာပဲ။ တန္ခိုးေတာ္အနႏၱနဲ႔ ျပည့္စုံေတာ္မူတဲ့ ဘုရားရွင္လဲ ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူသြားၿပီ။ ဘုရားရွင္ၿပီးလွ်င္ တန္ခုိးအႀကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ အရွင္ေမာဂၢလႅာန္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးလဲ ပရိနိဗၺာန္ စံသြားရၿပီ။ ရွင္ဥပဂုတၱက်မွ ဒီေလာက္ေတာင္ အသက္ရွည္တာကို ဦးဇင္းေတာ့ ဘ၀င္မက်ဘူး´´
          ``ၿပီးေတာ့ ရွင္ဥပဂုတၱကို ရဟႏၱာလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ေျပာၾကပါ။ လက္ခံပါတယ္။ ေတာင္သမုဒၵရာမွာ ေနတယ္လို႔လဲ ဆိုၾကတယ္။ သူေတာ္ေကာင္းေတြဟာ ဆိတ္ၿငိမ္ရာအရပ္ကို ႏွစ္သက္ေတာ္မူၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒါကိုလဲ လက္ခံပါတယ္။ ဆြမ္းစားေနာက္က်လို႔ ေနနတ္သားက ေနလုံးႀကီးကို ဆြဲထားရတယ္တဲ့။ ဒီလို ဆြဲထားလို႔ ရစတမ္းလား။ ဒီလိုဆြဲထားလို႔ေရာ အခ်ိန္က မကုန္ေတာ့ဘူးတဲ့လား။ ဒါစဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ေနာ္။ ရဟႏၲာေတြဟာ ေလာကကို ကေမာက္ကမျဖစ္ေအာင္ လုပ္မယ္လို႔ ဦးဇင္းေတာ့ မယုံၾကည္ဘူး။
          ``ၿပီးေတာ့ ရွင္ဥပဂုတၱဆြမ္းစားၿပီးလို႔ ေနနတ္သားက ေနကို လႊတ္လိုက္ေတာ့ ေနေတာ္ေတာ္ေစာင္းသြားၿပီတဲ့။ ဆြမ္းစားတာဟာ အဲဒီေလာက္ေတာင္ ၾကာရဲ႕လား။ လက္ေတြ႕က်က် စဥ္းစားၾကည့္ရင္ ဒီအခ်က္ေတြဟာ လက္ခံခ်င္စရာ မရွိဘူး။´´
          ``ရွင္ဥပဂုတၱဆိုတဲ့ ရဟႏၲာမေထရ္ျမတ္ႀကီး တကယ္ရွိတယ္ပဲ ထား။ ဦးဇင္းကေတာ့ မပင့္ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အလွဴေတြဆိုရင္ ဦးဇင္းတို႔ ပုထုဇဥ္ရဟန္းေတြက သံဃာစင္ေပၚမွာ မိန္႔မိန္႔ႀကီး ထိုင္လို႔။ ဆြမ္းေကာင္းဟင္းေကာင္းေတြ ဘုဥ္းေပးလို႔။ အလွဴၿပီးေတာ့လဲ လွဴဖြယ္၀တၳဳေတြ ခံယူလို႔။´´
          ``ရဟႏၲာရွင္ဥပဂုတၱက်ေတာ့ သံဃာစင္ရဲ႕ ေနာက္နားေလးမွာ စားပြဲကေလးတစ္လုံးခ်၊ ထီးစုတ္ကေလး မိုးေပးလို႔။ ရဟႏၲာေတာ့ ပင့္ၿပီး ေနရာေပးထားၾကတာေတြက ပုံစံ မက်ဘူး။ ဆြမ္းဆိုလဲ ပန္းကန္ျပားေလးနဲ႔ စတိေလာက္ပဲ ထည့္ကပ္ထားတာ။ အင္မတန္ အားနာစရာေကာင္းတယ္။ ပင့္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကလဲ မေကာင္းဘူး။ ပုထုဇဥ္ ရဟန္းေတြ ကိုရင္ကေလးေတြက်ေတာ့ အလွဴကို ပင့္တာ အပူေဇာ္ခံဖို႔ ပင့္တာ။ ရဟႏၲာႀကီးက်ေတာ့ လုပ္အားေပးဖို႔ပင့္တာ။ ဦးဇင္းက ကတ္သတ္ၿပီး ေျပာေနတာ မဟုတ္ဘူး။ ႐ုိး႐ုိးစင္းစင္းကေလး ေတြးၿပီး ေျပာတာပါ။´´
          ``ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ ရဟန္းတစ္ပါးအေနနဲ႔ ကိုယ့့္သာသနာက ရဟႏၲာအရွင္ျမတ္ႀကီးေတြကို မေလးမစား မလုပ္ခ်င္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ရွင္ဥပဂုတၱရဟႏၲာရွိတယ္လို႔ ပိဋကတ္ထဲမွာေတြ႕ရင္ ယုံမယ္။ မေတြ႕ေသးရင္ မယုံေသးဘူး။ ခုလက္ရွိ သိရသေလာက္ အတၳဳပၸတၱိေလးနဲ႔ေလာက္ေတာ့ မယုံႏိုင္ေသးဘူး။ ေတြ႕မိလို႔ ယုံၾကည္သြားၿပီဆိုရင္လဲ မိုးတားဖို႔အတြက္ေတာ့ မပင့္ဘူး။ ဒါ ဦးဇင္းရဲ႕သေဘာထားပဲ´´
          ရွင္ဥပဂုတၱျပႆနာက ဤမွ်ျဖင့္ မၿပီးေသးေပ။ ကဆုန္လဆန္း ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ မိမိအား သိကၡာထပ္အလွဴတစ္ခု ရွိလာျပန္သည္။ အလွဴအစေန႔တြင္လည္း ေလက ၿငိမ္ေန၏၊ မိုးကား ရြာဆဲ။ အလွဴအစေန႔တြင္ ၿမိဳ႕ထဲ သြားစရာရွိသျဖင့္ အလွဴအိမ္ကို လမ္းႀကဳံ၀င္ၾကည့္ရာ မိမိက အိမ္ေပၚ ေရာက္သည္ႏွင့္ မိုးကလဲ ေ၀ါကနဲ ရြာခ်ေလးေတာ့သည္။ အိမ္ေပၚတြင္ အလွဴရွင္မိသားစုႏွင့္အတူ အျခားလူႀကီး ေလးငါးေယာက္ ထုိင္စကားေျပာေနၾကသည္။ အလွဴရွင္၏သမီး ဆရာမက ``ဦးဇင္းက မိုးေခၚလာတယ္´´ဟု ဆီး၍ ေလွ်ာက္၏။
          ဆရာမ စကားအဆုံးတြင္ လူႀကီးတစ္ေယာက္က အကြက္ရၿပီဟူေသာ မ်က္ႏွာေပးျဖင့္ မိမိကို ၾကည့္၍
          ``အဲဒါေပါ့ဘုရား။ မိ႐ုိးဖလာဆိုတာ မပယ္ေကာင္းဘူး။ ဒါကို အေလးမမူေတာ့ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ရတာေပါ့´´ ဟု ေလွ်ာက္၏။
          အလွဴရွင္ဒကာႀကီးအေပၚ ၾသဇာေညာင္းသည့္ ထိုဒကာႀကီးက ရွင္ဥပဂုတ္ပြဲမေပးသျဖင့္ အလွဴရွင္မိသားစုကို ဆူေနစဥ္ မိမိကေရာက္သြားျခင္း ျဖစ္၏။ မိမိေရာက္လာသည္ႏွင့္ ထိုဒကာႀကီးက အားကိုးရၿပီဟူေသာ အထင္ျဖင့္ ထိုအေၾကာင္းကို ဆက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ အဆုံးတြင္ ``အရွင္ဘုရားဒကာေတြကို ၾကည့္ေျပာပါအုံး´´ ဟု ေလွ်ာက္ရင္း နိဂုံးခ်ဳပ္လုိက္သည္။
          ``ခက္တာပဲ ဒကာႀကီး။ ရွင္ဥပဂုတ္ပြဲေပးလိုက္လို႔ မိုးမရြာေတာ့ဘူးဆိုရင္ `မိုးမရြာေစခ်င္ရင္ ရွင္ဥပဂုတ္ပြဲ ေပးရတယ္´ဆိုတဲ့ အယူအဆႀကီးက စြဲသြားလိမ့္မယ္။ ဒီအယူအဆဟာ ဣႆရနိမၼာန၀ါဒ (တန္ခုိးရွင္၀ါဒ)နဲ႔ အတူတူပဲ။ ဒါကို ဘုရားရွင္က သီလကၡႏၶ၀ဂၢပါဠိေတာ္မွာ ဒိ႒ိအယူထဲ ထည့္ေဟာထားတယ္။ ´´
          ``ပြဲေပးပါလ်က္ မိုးရြာရင္လဲ `ရွင္ဥပဂုတ္လဲ မကယ္ႏိုင္ပါလား´ ဆိုတဲ့ အေတြးမ်ဳိး၀င္လာတတ္တယ္။ ဒီအေတြးဟာ ဘာမွ မျဖစ္ေလာက္ဘူးလို႔ ထင္ရေပမယ့္ ယုံၾကည္မႈသဒၶါတရားကို ထိပါးေစႏိုင္ပါတယ္။ မိုးမရြာေအာင္ လုပ္ဖို႔ မသင့္ေတာ္ပါဘူး။ မိုးဦးက်ခ်ိန္ပဲ။ သတၱ၀ါေတြအတြက္ သူ႔ရာသီမွာ သူရြာတာ ရြာစမ္းပါေစ။ အလွဴအထေျမာက္ဖို႔သာ အဓိကပါ။´´
ဟု ေျပာလိုက္ရာ ထိုဒကာႀကီးလဲ ဦးခ်၍ ထျပန္သြားေလေတာ့သည္။
          ကံေကာင္းေထာက္မစြာျဖင့္ ေနာက္ေန႔ အလွဴပြဲတြင္ မိုးသားတိမ္လိပ္တို႔ ကင္းစင္စြာျဖင့္ အလွဴပြဲႀကီး ထေျမာက္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါသည္။
          ထို႔ေၾကာင့္ ရွင္ဥပဂုတ္ပြဲမေပးသျဖင့္ တရားပြဲ မုိးရြာသည္ဟု ေလွ်ာက္ေသာ ဒကာမႀကီးအား ရွင္ဥပဂုတ္ပြဲ မေပးေသာ္လည္း အလွဴပြဲ မိုးကင္းသည္ဟု လွမ္း၍ ေျပာလိုက္ပါေတာ့သည္။
ဤေဆာင္းပါးကိုလည္း ဖယ္ရွားပါ တြယ္ထားပါ စာအုပ္တြင္ ေရးသားခဲ့ပါသည္။

ေထရ၀ါဒႏွင့္ ဥဳံေၾသာင္း ျပႆနာ

          ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာအမည္ခံထားၿပီး အခ်ိဳ႕က 
          ဥဳံ ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၧာမိ၊ 
          ဥဳံ ဣတိပိေသာ 
လို႔ ေရွ႕မွာ ဥဳံ ခံၿပီး ဆိုၾကပါတယ္။ သင့္ေတာ္ပါရဲ႕လား။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ``ေၾသာင္း´´ ခံၿပီး ရြတ္ၾကပါတယ္။ နာမည္ေက်ာ္ စက္ႀကီး ၁၃ ပါးကို ရြတ္ၾကတဲ့အခါ ``ေၾသာင္း ဒူေရ ဒူေရ သြား ဟုံဟုံ´´ ဆိုတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဥဳံတို႔ ေၾသာင္းတို႔ ဆိုတာ စာလုံးေပါင္းရင္ေတာ့ (a + u + m) ေပါ့။ a u m ကို ေပါင္းၿပီး အသံထြက္လိုက္ေတာ့ ဥဳံတို႔ ေၾသာင္းတို႔ဆိုတဲ့ အသံ ထြက္လာတာပါပဲ။
          ဒီအကၡရာေတြဟာ ဘာကို ကိုယ္စားျပဳတာလဲဆိုတာ ေျဖရွင္းလိုက္ရင္ ဥဳံေၾသာင္းျပႆနာက ေျပလည္ပါၿပီ။
          ဟိႏၵဴဘာသာမွာ ဘုရားသုံးဆူရွိပါတယ္။ အဲဒီဘုရားေတြကေတာ့ ျဗဟၼာရယ္၊ ဗိႆဏိုးရယ္၊ သီ၀ရယ္ပါပဲ။ ဒီဘုရားေတြကို စာလုံးေပါင္းရင္ (Brahma, Visnu, Sivam) လို႔ ေပါင္းပါတယ္။ ဒီဘုရားသုံးဆူလုံးကို ရွိခိုးတဲ့ အခါမွာ တိုတိုနဲ႔ ၿပီးေအာင္ ျဗဟၼာဆီက (a) ရယ္၊ ဗိႆဏိုးဆီက (u) ရယ္၊ သီ၀က (m) ရယ္ သုံးခုကို ယူၿပီး (a+u+m) အ +- ု+ မ္ = အုမ္ = ဥဳံ ဆိုၿပီး ျဖစ္လာတာပါ။ ဒါကို ဗုဒၶဘာသာေတြအေနနဲ႔ ဆိုသင့္မဆိုသင့္ စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။

အမည္ခိုးသူမ်ား

          တစ္ေန႔ ေန၀င္ရီတေရာအခ်ိန္တြင္ ေက်ာင္းအနီးမွ ဒကာမႀကီးတစ္ေယာက္ သုတ္သီးသုတ္ျပာျဖင့္ ေက်ာင္းေပၚ တက္လာ၏။ ဤအခ်ိန္မ်ဳိးတြင္ လာေနက်မဟုတ္သျဖင့္ စာေရးသူက
          ``ဒကာမႀကီး လာပုံ ထူးလွေခ်လား´´
ဟု ဆီး၍ ေမးလိုက္၏။ ထိုဒကာမႀကီးက
          ``တပည့္ေတာ္ မေက်နပ္တာ ရွိလို႔ဘုရား´´
ဟု ေလွ်ာက္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိတ္ကနဲျဖစ္သြားမိ၏။ ဤေက်ာင္းသို႔ ျပန္ေရာက္သည္မွာ ငါးရက္ခန္႔သာ ရွိေသးသည္။ ဘယ္ကိုမွလည္း မသြား၊ ဘာကိုမွလဲ မလုပ္ခဲ့။ စကားကိုလည္း မာေၾကာင္း သာေၾကာင္းေလာက္သာ ေျပာရေသးသည္။ မိမိအေပၚ ဘာမ်ားမေက်နပ္တာ ရွိေနသလဲ? စဥ္းစား၍ မရ။
          ``ဆိုစမ္းပါဦး ဒကာမႀကီး။ ဘာမ်ား မေက်နပ္တာလဲ´´
          ``တပည့္ေတာ္ (.......)ရြာကို သြားတယ္ဘုရား။ အဲဒီရြာမွာ ေဆးဆရာႀကီး ဦး(.......)က ႏွစ္ပါးသီလ ထိန္းၿပီး ေယာဂီလုပ္ေတာ့မယ္လို႔ တပည့္ေတာ္ကို ေျပာတယ္ဘုရား။ ႏွစ္ပါးသီလေလာက္နဲ႔ ေယာဂီလုပ္တယ္ဆိုတာကို တပည့္ေတာ္မ မေက်နပ္ဘူးဘုရား။ အဲဒါ ရမရ ေျပာျပေပးပါဘုရား။´´
          စာေရးသူလည္း ထိုအခါမွပင္ ဒကာမႀကီး၏ မေက်နပ္ျခင္း ျမားဦးသည္ မိမိဘက္သို႔ လွည့္ျခင္း မဟုတ္ပါ ကလားဟု စိတ္ေအးရေတာ့၏။ ထိုေယာဂီသူေတာ္စင္ႀကီး ေစာင့္ထိန္းမည့္ သီလႏွစ္ပါးကို ေမးၾကည့္ေတာ့ ``ပါဏာတိပါတသိကၡာပုဒ္ႏွင့္ သုရာေမရယသိကၡာပုဒ္´´ဟု သိရ၏။
          ေတာ္ေတာ္ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ေစာင့္ထိန္းမည့္ပုဂၢိဳလ္ႀကီးပါလားဟုပင္ ေတြးမိေသးေတာ့၏။ ေဆးဆရာ ေက်ာင္းဆရာ၊ ရါာလူႀကီးတို႔သည္ ရပ္ရြာ၏အဓိကအားကိုးရာ မ႑ိဳင္ႀကီးမ်ားျဖစ္ၾက၏။ ေက်းရြာ၏ အတိုင္ပင္ခံမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ထိုပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ အျခားသူတို႔ထက္ ဂုဏ္သိကၡာအရေရာ ကိုယ္က်င့္တရားအရပါေလးစားထိုက္သူမ်ား ျဖစ္ရန္ လို၏။
          ပါဏာတိပါတသိကၡာပုဒ္(သူတပါးအသက္ကို သတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း)၊ သုရာေမရယသိကၡာပုဒ္ (မူးယစ္ေဆး၀ါး သုံးစြဲမႈမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း) ႏွစ္ခုကို ေစာင့္ထိန္းမည္ဆိုသျဖင့္ ေကာင္းပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဘိုးေတာ္အျဖစ္၊ ေယာဂီအျဖစ္ ခံယူမည့္ ေဆးဆရာႀကီးတစ္ဦးအေနျဖင့္ ေစာင့္ထိန္းမည့္သီလသည္ နည္းလွသည္ဟု ထင္မိသည္။ ေယာဂီဟု ဆိုလိုက္သည္ႏွင့္ သူေတာ္စင္ဟူေသာ စကားႏွင့္ပါ တြဲ၍သုံးရမည္ျဖစ္၏။ ေယာဂီသူေတာ္စင္တစ္ေယာက္သည္ မုသာ၀ါဒမွ မေရွာင္ႏိုင္လွ်င္ မည္သုိ႔ယုံၾကည္ ကိုးကြယ္ရမည္နည္း။ ကာေမသု မိစၧာစာရ (သူတပါးအိမ္ရာ ျပစ္မွားမႈ)မွ မေရွာင္ႏိုင္လွ်င္ မည္သို႔ ေလးစားရမည္နည္း။ အဒိႏၷာဒါန (သူတပါးမေပးေသာ ဥစၥာကို ခုိးယူျခင္း)မွ မေရွာင္ႏိုင္လွ်င္ မည္သို႔ ယုံၾကည္ရေတာ့မည္နည္း။
          ေယာဂီဟူေသာ စကား၏ မူရင္းပါဠိပုဒ္မွာ ယုဇ - ဓာတ္ႏွင့္ ဏ - ပစၥည္း တြဲစပ္ထားေသာ ေယာဂဟူေသာ ပါဠိပုဒ္ျဖစ္သည္။ ေယာဂဟူေသာ စကားသည္ ``ယွဥ္ျခင္း၊ လုံ႔လ၊ အားထုတ္ျခင္း၊ ဘာ၀နာ၌အားထုတ္ျခင္း၊ သုတ္၊ ၀ဋ္ဆင္းရဲ၌ ယွဥ္ေစတတ္ေသာတရား´´ဟူေသာ အနက္တို႔ကို ေဟာ၏။ ယင္းေယာဂဟူေသာ ပုဒ္ကိုပင္ ဏီ - ပစၥည္းျဖင့္ တြဲစပ္၍ `ေယာေဂါ အႆ အတၳီတိ ေယာဂီ = ေယာဂရွိသူကို ေယာဂီ´´ဟု အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုႏိုင္၏။
          ထိုဖြင့္ဆိုခ်က္အရဆိုလွ်င္ တရားဘာ၀နာအားထုတ္မႈဟူေသာ ေယာဂပိုင္ရွင္မ်ားကို ေယာဂီဟု ေခၚႏိုင္သကဲ့သို႔ ကာမေယာဂ၊ ဘ၀ေယာဂ၊ ဒိ႒ိေယာဂ၊ အ၀ိဇၨာေယာဂဟူေသာ ၀ဋ္ဆင္းရဲ၌ ယွဥ္ေစတတ္ေသာ ေယာဂပိုင္ရွင္ကိုလည္း ေယာဂီဟု ေခၚႏိုင္၏။ သဒၵါနည္းအရ ထိုသို႔ အဓိပၸာယ္ႏွစ္ခ်က္ ေကာက္ယူႏိုင္ေသာ္လည္း ျမန္မာ့နားျဖင့္ အသိမ်ားသည္မွာ ေယာဂီဆိုလွ်င္ တရားအားထုတ္ေနၾကေသာ သူေတာ္စင္မ်ားကိုသာ သိၾကေပသည္။
          ထို႔ေၾကာင့္ ေယာဂီဟူေသာ အမည္သည္ ၀ိပႆနာတရား အားထုတ္သူမ်ားႏွင့္သာ ထိုက္တန္ပါ၏။ ၀ိပႆနာတရား အားထုတ္သူမ်ားသည္ အားထုတ္ေနစဥ္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ရွစ္ပါးသီလကိုသာ ေစာင့္ထိန္းၾက၏။ အနည္းစုေလာက္သာ ငါးပါးသီလကို ေစာင့္ထိန္းၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ၀ိပႆနာကမၼ႒ာန္း စီးျဖန္းေနသူတို႔သည္ သာမန္အရပ္ထဲ ေနသူမ်ားထက္ သီလအားျဖင့္လည္း သာလြန္၏။ ေလာကီအာ႐ုံ အိမ္မႈကိစၥမ်ားကို ျဖတ္ေတာက္၍ ရတတ္သမွ် အခ်ိန္ကေလး၌ တရားကိုသာ ႏွလုံးသြင္း ဆင္ျခင္ေနသျဖင့္ သမာဓိအားျဖင့္လည္း သာလြန္၏။ အခ်ိန္ရသမွ် တရားနာျခင္း၊ တရားဆင္ျခင္ျခင္း၊ တရားေဆြးေႏြးျခင္းမ်ား ျပဳေနၾကသျဖင့္ ပညာအားျဖင့္လည္း အရပ္ထဲေနသူတို႔ထက္ သာလြန္၏။ ထိုသို႔ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာအားျဖင့္ အရပ္ထဲေနသူတို႔ထက္ သာလြန္ေသာ အက်င့္ႏွင့္ ျပည့္စုံေသာေၾကာင့္ ထိုပုဂၢဳိလ္တို႔သည္ ေယာဂီဟူေသာ အမည္ႏွင့္ ထိုက္တန္၏။ သင့္ေလ်ာ္၏။ ထိုသူတို႔ကို လွဴဒါန္းလွ်င္ ပစၥဳပၸန္ သံသရာ ႏွစ္ျဖာေသာ ဘ၀တို႔၌ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာကို ျဖစ္ေစႏိုင္၏။
          ထိုဒကာမႀကီးေျပာသာ ဆရာႀကီးကား သီလအားျဖင့္လည္း သာမန္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ ငါးပါးသီလကိုပင္ ျပည့္စုံေအာင္ မေစာင့္ထိန္းႏိုင္သျဖင့္ သီလအားျဖင့္လည္း သာမန္ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ထက္ ယုတ္၏။ သမာဓိကလည္း ကိုယ္တိုင္ ႀကိဳးစားရွာႀကံမႈ မရွိသျဖင့္ ယုတ္၏။ ပညာအားျဖင့္လည္း အထက္ပုဂၢိဳလ္ဆိုသူတို႔ ေပးသေလာက္သာ ရရွာသျဖင့္ နိမ့္က်လွ၏။ ေလာကတြင္ သူတစ္ပါး၏ လက္ေ၀ခံ ျဖစ္ရျခင္းေလာက္ ယုတ္နိမ့္ေသာ ဘ၀ မရွိေခ်။ ဤၾကားထဲတြင္ ႏွစ္ပါးသီလကိုပင္ ခက္ခက္ခဲခဲ ေစာင့္ထိန္းေနရင္း စိတ္မခိုင္သျဖင့္ ခ်ဳိးေဖာက္မိပါက အထက္ဆရာႀကီးမ်ားက သမာဓိ ပညာတို႔ တက္မေပးသည့္အျပင္ ဒဏ္ခတ္ျခင္းကိုပင္ ခံရေသး၏။
          ဤမွ်အထိ ယုတ္နိမ့္ေအာက္က်လွေသာ ဘ၀ကို ခံယူရမည္ကိုပင္ ရွက္ရေကာင္းမွန္းမသိ။ လူေရွ႕သူေရွ႕တြင္ ထုတ္ေဖာ္၀ါၾကြား ဂုဏ္ေဖာ္ရဲေသာ ထိုဆရာႀကီး၏ အသိဥာဏ္အေတြးအေခၚမွာ သိသာထင္ရွားလြန္းလွပါသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ၌ လူတို႔သည္ ကိုယ္ျပဳသည့္အမႈက ကိုယ့္ကို ဂုဏ္တင္ရာမေရာက္ဘဲ ႏွိမ့္ခ်ရာ ေရာက္သြားတတ္သည္မ်ဳိး ႀကဳံရတတ္ပါသည္။ ဆင္ျခင္ျပဳျပင္ႏိုင္လွ်င္ အရွက္မကြဲႏုိင္ေသာ္လည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို နိမ့္က်လို႔ပင္ နိမ့္က်မွန္း မသိေလာက္ေအာင္ ႏုံခ်ာလြန္းလွ်င္ကား အလြန္ရွက္စရာ ေကာင္းလွပါသည္။
          သာသနာတြင္း၌ ထိုသို႔ေသာ ပုတီးေယာင္ေယာင္ ဘိုးေတာ္ေယာင္ေယာင္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား မ်ားျပားလွပါသည္။ ထိုသူတို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ ပုံမွန္ေဆာက္တည္ရမည့္ ငါးပါးသီလကိုပင္ အျပည့္အစုံ မေဆာက္တည္ႏိုင္ေပ။ ယင္းကို သတိမထားမိဘဲ ``ငါက ကံႏွစ္ပါးထိန္းသည္၊ ကံသုံးပါးထိန္းသည္´´ စသည္ျဖင့္ လူေရွ႕တြင္ ေျပာဆိုၾကြား၀ါၾကသည္ကို မၾကာမၾကာ ေတြ႕ရသည္။ က်န္သည့္ သီလမ်ား မလုံၿခဳံဟု ေဖာ္ျပရာေရာက္ေၾကာင္း မစဥ္းစားၾကေပ။
          ထိုက်န္ေနသည့္ သီလမ်ားသည္ အဒိႏၷာဒါနႏွင့္ ကာေမသုမိစၧာစာရသာ ျဖစ္ေနပါက ` ငါသည္ လစ္လွ်င္ ခုိးမည္၊ သူတစ္ပါး သားမယားကိုလည္း အခြင့္သာလွ်င္ ၾကာခိုမည္´´ဟု ေၾကာ္ျငာသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနပါသည္။ ကိုးကြယ္သူတို႔ကလည္း ဘာမွ် မစဥ္းစားၾက။ ထိုသူတို႔ ညာ၀ါးသမွ် အယုံႀကီးယုံကာ ရွိသမွ် ပုံအပ္၍ ဆည္းကပ္ၾက၏။ ကိုးကြယ္ၾက၏။ ဤသို႔ျဖင့္ ထိုသူမ်ားေနာက္သို႔ မယား သမီး ညီမ အေဒၚ စသည္ျဖင့္ အဆင္သင့္ရာ ပါသြားၾကေတာ့၏။ ထိုသို႔ လူမပါလွ်င္လည္း ပစၥည္းမ်ား ပါသြားၾကသည္ကို ဂ်ာနယ္ မဂၢဇင္းတို႔တြင္ မၾကာမၾကာ ေတြ႕ရပါ၏။
          ထိုသို႔ျဖစ္ေနပါလ်က္ ကိုးကြယ္ၿမဲ ကိုးကြယ္၊ ဆည္းကပ္ၿမဲ ဆည္းကပ္ေနၾကသည္မွာလည္း ဒုနဲ႔ ေဒးပင္။ ထိုသူတို႔သည္ သာသနာအတြက္သာမက သူတို႔ကိုယ္ သူတို႔ေရာ သူတို႔ကို ကိုးကြယ္ေနသည့္ တပည့္အေပါင္းအတြက္ပါ ေကာင္းက်ဳိးေပးႏိုင္ဖို႔ထက္ ဆိုးက်ဳိးေပးဖို႔က ပိုမ်ား၏။ သာသနာျပဳသည္ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ သာသနာကို အသုံးခ်ေသာ္လည္း နာမည္ခိုးသူမ်ားသာ ျဖစ္ေန၏။
          ထိုဒကာမႀကီးအား ထိုသို႔ပင္ ရွင္းျပလိုက္ပါသည္။
ဓမၼရံသီမဂၢဇင္းတြင္ ေရးသားခဲ့ၿပီး ဖယ္ရွားပါ တြယ္ထားပါဟူေသာ စာအုပ္တြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါသည္။

ေထရဝါဒနွင့္ ဝသုႏၶေရေျမေစာင့္နတ္

   ''မာန္ယစ္တဲ့ ရန္စစ္ေတြသည္...ဆံညႇစ္ေရေၾကာမွာ ေမ်ာေလျပီ...''
    စာေရးသူတို႔ကေလးဘဝကတည္းက နားရည္ဝေနေသာ သီခ်င္းတစ္ပုဒ္၊ သီခ်င္းကို နားရည္ဝသလို ဇာတ္လမ္းကိုလည္း စဲြလန္းမိသည္။ နွစ္သက္မိသည္။ ဝသုႏၶေရ ေျမေစာင့္နတ္သည္ စာေရးသူကို ငယ္စဥ္ကတည္းက လႊမ္းမိုးေနသူ ျဖစ္ပါသည္။ ျဗဟၼာမင္း၊ သိၾကားမင္း၊ နဂါးမင္းတို႔ပင္ ေၾကာက္လန့္ထြက္ေျပးရေသာ မာရ္နတ္ကို အနိုင္ယူသူျဖစ္သျဖင့္ အထင္လည္း ႀကီးမိပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေကာင္းမႈကုသိုလ္တစ္ခု ျပဳတိုင္း ေျမေစာင့္နတ္ကို တိုင္တည္မိပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုနတ္ကို ေယာက္်ားလား၊ မိန္းမလားဟု မစူးစမ္းမိိခဲ့။ ယခု ေလ့လာၾကည့္ေသာအခါ နတ္သမီးပံုကိုလည္း ေတြ႔ရ၏။ နတ္သားပံုကိုလည္း ေတြ႔ရ၏။  မည္သည္က အမွန္ျဖစ္သည္ကို မိမိအေနျဖင့္ မေဝခဲြနိုင္။ ထို႔ေၾကာင့္ လက္လွမ္းမီသမွ် ရွာၾကည့္ရာ ဗုဒၶဝံသအ႒ကထာတြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေတြ႕ရ၏။
    ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ဘုရားျဖစ္မည့္ (မဟာသကၠရာဇ္ ၁ဝ၃-ခု၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ဗုဒၶဟူး) ေန႔ ညေနခ်မ္းအခိ်န္တြင္ ေဗာဓိပင္၏အေရွ႕ အပရာဇိတပလႅင္ထက္၌ ''ဘုရားမျဖစ္သမွ် ငါမထ'' ဟူေသာ အဓိ႒ာန္ျဖင့္ ထက္ဝယ္ဖဲြ႕ေခြ ထိုင္ေနေတာ္မူ၏။ ထိုစဥ္ ဝသဝတၱီမာရ္နတ္က ''သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ငါ၏နယ္ပယ္(ဘံုသံုးပါး)မွ လြတ္ေျမာက္လိုသူျဖစ္သည္။ ငါသည္ သူ႔ကို လြတ္ေျမာက္ခြင့္မေပးနိုင္''ဟု ႀကံကာ သူ၏နတ္စစ္သည္မ်ားကို ေခၚ၍ လာ၏။
    နတ္စစ္သည္အင္အားမွာ မာရ္နတ္၏ ေရွ႕မွ ၁၂-ယူဇနာ၊ လက္ယာဘက္မွ ၁၂-ယူဇနာ။ လက္ဝဲဘက္မွ ၁၂-ယူဇနာ။ အထက္၌ ၉-ယူဇနာ ရိွ၍ ေနာက္မ်က္နွာကမူ စၾကဝဠာတိုက္ အဆံုးအစြန္း တိုင္ေအာင္ မ်ားျပားလွ၏။ ယင္းစစ္တပ္ႀကီး၏ ႀကိမ္းေမာင္းေအာ္ဟစ္သံကို ယူဇနာတစ္ေထာင္ ေဝးကြာေသာ အရပ္မွစ၍ ေျမျပိဳေသာအသံကဲ့သို့ ၾကားရေလ၏။ သူ႕ကိုယ္တြင္ လက္ရံုးတစ္ေထာင္ ဖန္ဆင္း၍ လက္ရံုးတိုင္းတြင္လည္း လက္နက္အသီးသီးကို ကိုင္ေဆာင္ထားျပီး ဂိရိေမခလဆင္ကို စီးကာ နတ္စစ္သည္ မ်ားစြာျခံရံလ်က္ ေရာက္လာ၏။
    မာရ္နတ္လာေသာအခါ ဘုရားအေလာင္းေတာ္အနီးတြင္ ပူေဇာ္ရန္ ေရာက္ရွိေနၾကသည့္ သိၾကားမင္းသည္ သူမႈတ္ေနေသာ ဝိဇယုတၱရခရုသင္းကို ေက်ာပိုးလ်က္ ေျပး၍ စၾကဝဠာတိုက္အနားစြန္း၌ ရပ္ေန၏။မဟာျဗဟၼာမင္းက ထီးျဖဴကို စၾကဝဠာတိုက္အစြန္း၌ ပစ္ခ်ကာ ျဗဟၼာ့ျပည္သို႔ ျပန္ေျပး၏။ ကာဠနဂါးမင္းက နဂါးမတို႔ကို ခ်န္ထား၍ မေဥၨရိကနဂါးဗိမာန္သို႔ ျပန္ေျပးကာ မ်က္နွာကို လက္ျဖင့္ပိတ္လ်က္ အိပ္ေန၏။ ဤသို႔လွ်င္ အားလံုးေျပးၾကရာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္အနီးတြင္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ် မရိွေတာ့ေပ။
    ဘုရားအေလာင္းေတာ္၏ေဘးတြင္ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ် ရိွမေနေတာ့မွ မာရ္နတ္က ဘုရားအေလာင္းေတာ္အား လက္နက္ကိုးမ်ဳိးျဖင့္ တိုက္ခိုက္၏။ တိုက္ခိုက္၍ မရေသာအခါ သူ႕စစ္တပ္ကို '' အဘယ့္ေၾကာင့္ ရပ္ေနၾကသနည္း၊ ဤသိဒၶတၳကို ဘုရားမျဖစ္ေအာင္လုပ္ၾက၊ ဖမ္းၾက၊ သတ္ၾက၊ ျဖတ္ၾက၊ မလြတ္ေစနွင့္''ဟု အမိန္႔ေပး၏။ သူကိုယ္တိုင္လည္း ဆင္ေပၚမွေန၍ ျမားျဖင့္ရြယ္ကာ ''သိဒၶတၳ၊ ပလႅင္ေပၚမွ ယခုပင္ဆင္းေလာ့''ဟု ဆို၏။ မာရ္စစ္သည္တို႔လည္း ေၾကာက္ေအာင္လန္႔ေအာင္ အမ်ဳိးမ်ဳိးလုပ္ေန၏။ ထိုအခါ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ကလည္း သူ႔ပါရမီဂုဏ္ ကုသိုလ္ဟုန္ေၾကာင့္ ေပၚေပါက္၍လာေသာ ပလႅင္ျဖစ္ေၾကာင္းသိေစလို၍ ''ဟဲ့မာရ္နတ္၊ ငါသည္ ဤပလႅင္ကို အလိုရိွသျဖင့္ ဘဝမ်ားစြာ ကမၻာဘာတို႔၌ မလႉဖူးေသာအလႉမရိွ၊ ဤသို႔ ဘဝမ်ားစြာက ျပဳလာခဲ့ေသာ ေကာင္းမႈမ်ားကို ထား၍ ေဝႆႏၲရာဘဝတစ္ခုတည္း၌ ခုနစ္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ အလႉႀကီးေပးခဲ့စဥ္က ေျမႀကီးသည္ ခုနစ္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ တုန္လႈပ္ခဲ့ဖူးေလျပီ။ ယခုအခါ ဤမဟာပထဝီေျမႀကီးသည္ ငါ၏သက္ေသတည္း''ဟု ေျပာ၍  ေျမႀကီးကို လက္ညိႇဳးညႊန္လွ်င္ ေျမႀကီးသည္ အိုးထိန္းစက္ကဲ့သို့ သြက္သြက္လည္ကာ သည္းထန္စြာ ျမည္ဟည္းေလ၏။
    ေျမႀကီး၏အသံျဖင့္ ေကာင္းကင္တစ္ခြင္လံုး မိုးခ်ဳန္းသံကဲ့သို႔ ျမည္ဟည္းေန၏။ ေျမႀကီး၏ အသံေၾကာင့္ ေကာင္းကင္တစ္ခြင္လံုး မိုးခ်ဳန္းသံကဲ့သို႔ ဆူညံေန၏။ ထိုအခါ ဂိရေမခလဆင္ႀကီးလည္း ဒူးညြတ္လ်က္ က်သြား၏။ မာရ္စစ္သည္တို႔လည္း ေျခဦးတည့္ရာ ေျပးၾကရေလ၏။ မာရ္နတ္ကိုယ္တိုင္လည္း ဆင္ႀကီးကို ပစ္၍ ေျပးရေလ၏။ မဟာသကၠရာဇ္ ၁ဝ၃-ခုနွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶဟူးေန႔၏ အျဖစ္အပ်က္ကို ဗုဒၶဝံသအ႒ကထာ၌ ဝသုႏၶေရ ေျမေစာင့္နတ္လံုးဝမပါဝင္ပါ။ အပဒါနအ႒ကထာတြင္လည္းေကာင္း၊ မူလပဏၰာသအ႒ကထာ၊ ပါသရာသိသုတ္အဖြင့္တြင္လည္းေကာင္း ရွာၾကည့္ရာတြင္လည္း ေျမေစာင့္နတ္အေၾကာင္း စိုးစဥ္းမွ် မေတြ႕ရပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေထရဝါဒက်မ္းဂန္တို႔တြင္ ဝသုႏၶေရ ေျမေစာင့္နတ္မရိွေၾကာင္း သိရပါသည္။
    မိမိတို႔ငယ္စဥ္က မွတ္သားခဲ့ရသည္မွာ ဘုရားအေလာင္းက ေျမႀကီးသို႔ လက္ညိႇဳးညႊန္လိုက္ရာ ေျမေစာင့္နတ္က သက္ေသခံ၏။ ေဝႆႏၲရာဘဝက ခ်ခဲ့ေသာ အလႉေရစက္တို႔ပင္ ယခုထိ မေျခာက္ေသးေၾကာင္း ဆို၍ ဆံပင္ကို ေရညႇစ္ျပ၏။ ထိုအခါ မာရ္နတ္နွင့္ သူ႔စစ္တပ္သည္ ထိုဆံညႇစ္ေရေၾကာတြင္ ေမ်ာပါသြား၏ဟု ၾကားခဲ့ဖူး၏။ ယခုမူ မိမိတို႔ ငယ္စဥ္က ၾကားဖူးခဲ့ေသာ ေျမေစာင့္နတ္သည္ ယံုတမ္းသဖြယ္ျဖစ္ေနသည္။
    ထိုအေၾကာင္းကို ကံအားေလ်ာ္စြာပင္ သကၠတဘာသာျဖင့္ ပံုနိွပ္ထုတ္ေဝေသာ လလိတဝိသွ်တရ က်မ္းတြင္ ေတြ႕ရ၏။ ထိုက်မ္းတြင္ ''ဘုရားအေလာင္းက လက္ညိႇဳးညႊန္လွ်င္ ထာဝရာမည္ေသာ နတ္သမီးသည္ စၾကဝဠာတိုက္တစ္ေသာင္းမွ  ထာဝရာနတ္သမီးေပါင္း တစ္ေသာင္းျခံရံလ်က္ လက္ညိႇဳးဦးတည္ရာ အရပ္မွ ေျမကို ေဖာက္ခဲြ၍ ကိုယ္တစ္ပိုင္းေဖာ္ကာ ထြက္လာ၏။ ထို႔ေနာက္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္အား 'ေယာက္်ားျမတ္၊ သင္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈကို သင္သာအသိဆံုးျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သင္၏ ေကာင္းမႈကို ငါ သက္ေသခံသည္'ဟု ဆို၏။ က်န္ေသာ ထာဝရာနတ္သမီးတို႔ကလည္း ဟုတ္မွန္ေၾကာင္း ဝိုင္းဝန္းေထာက္ခံၾက၏။ ထိုသို႔ ေထာက္ခံေျပာဆိုေသာ အသံကို မာရ္နတ္ၾကားလွ်င္ ရင္တြင္း၌ မခံမရပ္နိုင္ေအာင္ ျဖစ္လာျပီး ထြက္ေျပးေလ၏''ဟု ဆိုထားပါသည္။
    ဤလလိတဝိသွ်တရက်မ္းအဆိုအရ သက္ေသခံေသာ နတ္သမီး၏ အမည္မွာ ထာဝရာဟု သိရပါသည္။ ေထရဝါဒက်မ္းဂန္ကား မဟုတ္ေပ။ ဒီပဲယင္းဆရာေတာ္၏ တထာဂတဥဒါနဒီပနီတြင္ကား ဝသုႏၶေရ ေျမေစာင့္နတ္သားဟု ဆို၏။ ဆရာေတာ္လည္း ဤအခ်က္ကို ေထရဝါဒ၏အျပင္ဘက္တြင္ရိွေသာ က်မ္းဂန္တို႔မွ ထုတ္နုတ္ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဝသုႏၶေရေျမေစာင့္နတ္ဟူသည္ ေထရဝါဒတြင္ တကယ္ပင္ မရိွေၾကာင္း အာဂမယုတၱိအရ သိရပါသည္။ ဝသုႏၶေရနွင့္ ပတ္သက္၍ ''ဝသုႏၶရာ ဆမာ ဘူမိ''ဟုသာ အဘိဓာန္၌ ေျမႀကီးေဟာ ပရိယာယ္ပုဒ္အေနျဖင့္ ေတြ႕ရပါသည္။ အကယ္၍ မိမိ၏ စာေပမနံွ႔စပ္မႈေၾကာင့္ မေတြ႕ရျခင္းျဖစ္မူ အခိ်န္မေရြး အမွန္ကို လက္ခံနိုင္ပါသည္။
    ထို႔ေၾကာင့္ ေလာေလာဆယ္ ေတြ႕ရိွခ်က္မ်ားကို ဆန္းစစ္ၾကည့္လွ်င္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္အား မာရ္နတ္ကို ဝိုင္းကူတိုက္ေပးေသာ ဝသုႏၶေရသည္ ေထရဝါဒနွင့္ မညီဟု ယူဆရပါမည္။ ေလာကသံုးပါးတြင္ အျမတ္ဆံုး၊ ဘုန္းပါရမီ အျမင့္မားဆံုးပုဂၢိဳလ္က နတ္၏အကူအညီကို ယူရသည္ဆိုသည္မွာလည္း ဘုရားရွင္၏ပါရမီဂုဏ္ကို ညိႇဳးႏြမ္းေစပါသည္။ ျဗဟၼာမင္း၊ သိၾကားမင္း၊ နဂါးမင္းတို႔ပင္ ေၾကာက္လန္႔ထြက္ေျပးရေသာ မာရ္နတ္ကို သာမန္ေျမေစာင့္နတ္တစ္ဦးက အလြယ္တကူ အနိုင္ယူနိုင္သည္မွာလည္း လြန္စြာယုတၱိမတန္၊ ဒ႑ာရီဆန္လွပါသည္။
    ထို႔ေၾကာင့္ ထိုေျမေစာင့္နတ္ယံုၾကည္ခ်က္ကို မိမိစြမ္းနိုင္သမွ် ေလ့လာသံုးသပ္တင္ျပလိုက္ပါသည္။

ကန္ေတာ့ပဲြႏွင့္ သာသနာ့ထုံးတမ္း


           ''အရွင္ဘုရား...။ ဘယ္လိုအဂၤါရပ္ေတြနဲ့ ျပည့္စံုမွ ဗုဒၶအလိုက် ကန္ေတာ့ပဲြလို႔ ေခၚႏိုင္မလဲဘုရား။ ဘယ္လိုကန္ေတာ့ပဲြမ်ဳိးကို ငွက္ေပ်ာသီးဘယ္ေလာက္ထိုးရမယ္။ ကန္ေတာ့ပဲြအမ်ဳိးအစား ဘယ္ေလာက္ရိွတယ္၊ ကန္ေတာ့ပဲြလုပ္တဲ့အတြက္ ဘယ္လိုအက်ဳိးေတြရမယ္ဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္ဘုရား''

ဟု ဒကာတစ္ဦးက ေမးလာပါသည္။
          ''ကန္ေတာ့''ဟူေသာ စကားသည္ အျပစ္ရိွလွ်င္ ေက်ေစရန္၊ အျပစ္မရိွလွ်င္ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာ ျဖစ္ေစရန္ ဤရည္ရြယ္ခ်က္ႏွစ္မ်ဳိးျဖင့္ ရိုေသညြတ္ခ မာန္ကိုခ်လ်က္ လက္အုပ္ဦးတင္ ရိွခိုးျခင္းကိုပင္ ဆိုလိုပါသည္။ အျပစ္ကို ေျပေစလိုရာ၌ ပါဠိလို ''ခမာေပသိ''ဟု ခမ-သဒၵါျဖင့္ သံုးနႈန္းပါသည္။ ေကာင္းက်ဳိးရလိုရာ၌ ဝနၵတိ၊ နမာမိ စသည္ျဖင့္ ဝနၵဓာတ္၊ နမုဓာတ္တို႔ျဖင့္ သံုးနႈန္းပါသည္။ ဗုဒၶသာသနာေတာ္၌ ကန္ေတာ့ျခင္းနွင့္ ပတ္သက္၍ ဤကဲ့သို႔ လက္အုပ္မိုး၍ ရိွခိုးျခင္း အမူအရာကိုသာ ေတြ႔ရပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ မာန္ခ်ကန္ေတာ့သျဖင့္ ''အသက္ရွည္ျခင္း၊ အဆင္းလွျခင္း၊ ခ်မ္းသာျခင္း၊ ခြန္အားႀကီးျခင္း''ဟူေသာ ေကာင္းက်ဳိးမ်ား ရႏိုင္ေၾကာင္းကိုလည္း ''အဘိဝါဒနသီလိႆ၊ နိစၥံ ဝုၯုာပစာယိေနာ''အစခီ်ေသာ ဂါထာကို ေတြ႔ရပါသည္။
           သို႔ေသာ္ ေမးလာသူ ဆိုလိုသည္က ဤကဲ့သို႔ေသာ ကန္ေတာ့ျခင္းမ်ဳိးကို ဆိုလိုသည္မဟုတ္။ အုန္းသီး၊ ငွက္ေပ်ာသီးစသည္တို႔ျဖင့္ ပဲြထိုးထာျခင္းကို ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ အုန္းသီး၊ ငွက္ေပ်ာသီးစသည္ တို႔ကို အေဆာင္သဖြယ္ထား၍ ပဲြထိုးသည္ကိုမူ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ ပိဋကတ္မနံွ႔စပ္ျခင္းေၾကာင့္ေလာ၊ ပိဋကတ္ထဲတြင္ မရိွျခင္းေၾကာင့္ေလာ မသိ၊ ေထရဝါဒပိဋကတ္တြင္ မေတြ႔ဖူးပါ။ ထိုဒကာ ေမးလိုေသာ ကန္ေတာ့ပဲြကား ''ဘုရားပဲြ၊ တရားပဲြ၊ သံဃာပဲြ၊ သာသနာပဲြ၊ ဝိဇၨာဓိုရ္ပဲြ၊ မဟာလာဘံလာဘ္ဖြင့္ပဲြ၊ ဓနသိဒၶိပဲြ၊ စန္းလာဘ္ဖြင့္ပဲြ၊ မဟာေဇယံ်ပဲြ၊ အေနကဇာတင္ပဲြ၊ အနႏၲငါးပါးပဲြ''စသည္ျဖင့္ မ်ားစြာရိွပါသည္။ စာေရးသူ မသိနိုင္ေသာ အျခားနည္းလမ္းမ်ားလည္း ရိွနိုင္ပါေသးသည္။
          ယင္းတို႔အနက္ ေထရဝါဒဗုဒၶသာသနာအတြင္းသို႔ တိုက္ရိုက္ဝင္လာ၍ ဘုရားစင္ေရွ့၊ သံဃာေတာ္မ်ားေရွ့တြင္ ရဲရဲတင္းတင္း ေနရာယူထားေသာ ပဲြမ်ားမွာ ''ဘုရားပဲြ၊ တရားပဲြ၊ သံဃာပဲြ၊ သာသနာပဲြ၊ အေနကဇာတင္ပဲြ၊ အနႏၲငါးပါးပဲြ''တို႔ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကန္ေတာ့ပဲြတို႔ကိုသာ စိစစ္ရန္လိုပါသည္။ အျခားေလာကီအစီအရင္ပဲြမ်ားကား သာသနာနွင့္ မသက္ဆိုင္သျဖင့္ စိစစ္ရန္ မလိုပါ။
           ဘုရားပဲြတြင္ ပါဝင္ေသာ ပစၥည္းမ်ားမွာ ''အုန္းသီးတစ္လံုး၊ ငွက္ေပ်ာသီး သံုးဖီး၊ ကြမ္းယာ၊ သေျပပန္း၊ ဆီမီးတစ္တိုင္၊ ေရတစ္ခြက္ႏွင့္ အျခားလႉဖြယ္မ်ား''ျဖစ္သည္။ ယင္းတို႔အနက္ အုန္းသီး၊ ငွက္ေပ်ာသီး၊ ဆီမီး၊ သေျပပန္း၊ ေရတို႔မွာ ဘုရားရွင္နွင့္ အပ္စပ္ပါသည္။ လႉဒါန္းသည့္ အေနျဖင့္ ျပဳလုပ္မူ ကုသိုလ္ရနိုင္ပါသည္။ ကြမ္းယာကိုမူ ဘုရားရွင္အား လႉသင့္မလႉသင့္ စဥ္းစားရန္ လိုပါသည္။ လႉသည့္အခိ်န္မွာလည္း ဘုရားရွင္တို႔ သံုးေဆာင္ေတာ္မူသည့္ နံနက္ခိ်န္သာ ျဖစ္သင့္ပါသည္။ ယခုမူ ထိုသို႔ မဟုတ္ေပ။ လႉဒါန္းသည့္အေနျဖင့္ ပဲြထိုးျခင္းလည္း မျဖစ္နိုင္ေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ကန္ေတာ့ပဲြထိုးျပီးသည္နွင့္ ငွက္ေပ်ာသီးမ်ား မမွည့္မခ်င္း ဘုရားရွင္၏ ေရွ့ေတာ္တြင္ ခ်ထားလိုက္ၾကသည္။ မွည့္လွ်င္ စြန္႔၍ စားၾကေတာ့သည္။ မိမိစားမည့္ငွက္ေပ်ာသီးကို မမွည့္ခင္ ဘုရားေရွ့တြင္ သိမ္းထားသည္နွင့္သာ တူေနပါသည္။
          ထိုမွ်သာမက ပြဲထိုးသူတို႔သည္ အုန္းသီးကိုလည္း ဘုရားရွင္ဘက္သို႔ၾကြက္ျမီးအညွာကို လွည့္ထားရမည္။ ကြမ္းယာကိုလည္း လက္ဝဲဘက္မွ စ,ေခါက္၍ လက္ယာဘက္ျဖင့္ ထပ္ရမည္။ ထိုေခါက္ထားေသာ မ်က္နွာျပင္ကို အုန္းသီးဘက္သို႔ လွည့္၍ မ်က္ႏွာအုပ္ညွပ္နည္းျဖင့္ ညွပ္ရမည္။ သာသနာပဲြထိုးရာ၌ကား အုန္းသီးကို အလယ္တြင္ထား၍ ငွက္ေပ်ာသီး ငါးဖီးကို နံေဘးမွ ပတ္ရံ၍ ထည့္ရသည္။ အနႏၲငါးပါး ပဲြထိုးလွ်င္ ေအာက္ေျခ၌ ငွက္ေပ်ာသီးႏွစ္ဖီးကို အညွာခ်င္းဆိုင္ ထား၍ အုန္းသီးကို အလယ္မွ ထည့္ရမည္။ ထိုငွက္ေပ်ာႏွစ္ဖီး၏ အေပၚတြင္ က်န္ငွက္ေပ်ာသံုးဖီးကို အုန္းသီးအား ပတ္ရံ၍ ထည့္ရမည္။ အုန္းသီး၏ ၾကြက္ျမီးအညွာကို ဘုရားရွင္ဘက္သို႔ လွည့္ထားရမည္။ ကြမ္းယာကိုလည္း မ်က္ႏွာအုပ္ညွပ္ရမည္။ ဤသို့ ထိုးမွသာလွ်င္ သိဒၶိေျမာက္ေသာ ကန္ေတာ့ပဲြဟု ဆိုေၾကာင္း သူတို႔ ယူဆၾကပါသည္။ ဤအယူအဆသည္ ေလာကီနည္းအစီအရင္မွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ သာသနာနွင့္ မည္သို့မွ် မသက္ဆိုင္ပါ။ မည္သည့္သိဒၶိ ေျမာက္၍ မည္သို့ေသာ ေကာင္းကို်းရနိုင္မည္ကိုလည္း စာေရးသူမသိပါ။ သို႔ေသာ္ ဗုဒၶသာသနာနွင့္ ဆက္ႏြယ္ေနသျဖင့္ သာသနာ့အလိုႏွင့္ကား ညိွနိႈင္းျပသင့္သည္ဟု ယူဆမိပါသည္။
          သာသနာ့အလိုအရ ကန္ေတာ့ျခင္း ပူေဇာ္ျခင္းမွာ အာမိသပူဇာ=ပစၥည္းဝတၴုျဖင့္ ပူေဇာ္ျခင္းနွင့္ ဓမၼပူဇာ=တရားျဖင့္ ပူေဇာ္ျခင္းဟု နွစ္မ်ဳိးရိွပါသည္။ ပစၥည္းဝတၳဳျဖင့္ ပူေဇာ္လွ်င္ ဒါနမဂၤလာျဖစ္၍ ေကာင္းျမတ္ပါသည္။ အပ္စပ္ေသာ ပူေဇာ္ျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္ရန္ကား လိုပါသည္။ သို႔မွသာ မိမိျပဳေသာ ဒါနကုသိုလ္ကံ၏ ေကာင္းက်ဳိးကို ရရိွခံစားနိုင္ပါလိမ့္မည္။
           အထက္ပါနည္းအတိုင္း ကန္ေတာ့ပဲြထိုးရာ၌ ပါဝင္ေသာ ပစၥည္းမ်ားကို စိစစ္ၾကည့္ပါက အုန္းသီး၊ ငွက္ေပ်ာသီးတို႔သည္ နံနက္ပိုင္းတြင္ အလႉခံ၍ ထိုေန့နံနက္တြင္သာ သံုးေဆာင္ေကာင္းေသာ (ယာဝကာလိက) လႉဖြယ္ပစၥည္းမ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။ သို့ျဖစ္၍ ထိုပစၥည္းမ်ားကို လႉလွ်င္ နံနက္ပိုင္းတြင္သာ လႉသင့္ပါသည္။ ေနမြန္းတည့္လွ်င္ စြန့္ပစ္သင့္ပါသည္။ လႉရာ၌လည္း ဆြမ္းေတာ္ကပ္သကဲ့သို႔ ဘုရားရွင္နွင့္ သံဃာေတာ္မ်ား ဘုဥ္းေပးသံုးေဆာင္ရန္ အတြက္ဟုသာ အာရံုျပဳ၍ လႉသင့္ပါသည္။ ထိုသို႔လႉမွသာလွ်င္ အလႉခံေကာင္းပါသည္။ သို႔ေသာ္ အုန္းသီးသည္ အပင္ျပန္ေပါက္နိုင္ေသာ (ဗီဇဂါမ္)ပစၥည္း ျဖစ္သျဖင့္ အလံုးလိုက္ အလႉမခံေကာင္းေပ။ ခဲြစိတ္၍ျဖစ္ေစ၊ အပင္မေပါက္ႏိုင္ေအာင္ ဖ်က္ဆီး၍ျဖစ္ေစ လႉမွသာ အလႉခံေကာင္း ပါသည္။ ဤသည္မွာ ဝိနည္းေဒသနာနွင့္အညီ စိစစ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။
           ယခုျပဳလုပ္ေနၾကေသာ ကန္ေတာ့ပဲြမ်ားသည္ တစ္ခါျပင္ျပီးသည္နွင့္ ငွက္ေပ်ာသီးမမွည့္မခ်င္း၊ အုန္းသီးမေျခာက္မခ်င္း ဘုရားေရွ့တြင္ ခ်ထားလိုက္ၾကသည္။ ငွက္ေပ်ာသီးမွည့္လွ်င္ ဘုရားကို ကပ္ဖို႔ပင္ သတိမရေတာ့။ စြန္႔၍စားၾကေတာ့သည္။ ခ်က္ခ်င္းစား၍မရသည့္ ငွက္ေပ်ာသီးစိမ္းမ်ားကို ဘုရားေရွ့တြင္ ျပန္ခ်ထားၾကျပန္ပါသည္။ ဤပံုစံျဖင့္သာ လႉပါက ဘုရားရွင္ကလည္း အလႉခံေတာ္မူမည္ မဟုတ္ေပ။
           တစ္ခါက ဆတၱာသည္ဘဝမွ သကၤန္းဝတ္လာေသာ သုဘဒၵရဟန္းသားအဖသည္ ဘုရားရွင္အား ဆြမ္းကပ္ရန္ ရဟန္းဘဝျဖင့္ ဆတၱာသည္အလုပ္ လုပ္၍ ေငြရွာ၏။ ထိုေငြျဖင့္ ဘုရားရွင္နွင့္ သံဃာေတာ္မ်ားအား ဆြမ္းကပ္၏။ ဘုရားရွင္သည္ ထိုသုဘဒၵသားအဖလႉေသာ ဆြမ္းကို အလႉမခံသည့္အျပင္ ''ေမာဃ ပုရိသ=အလကားေကာင္''ဟုပင္ ရႈတ္ခ်ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ မအပ္စပ္ေသာ လႉဖြယ္ဝတၳဳမ်ားကို ဘုရားရွင္တို့ အလႉခံေတာ္မမူသည္ကို သတိျပဳသင့္ပါသည္။
           ထိုသို့ကန္ေတာ့ပဲြထိုးျခင္းမ်ဳိးသည္ စားခိ်န္တန္မွ စြန့္ပစ္သျဖင့္ ဘုရားရွင္အား လႉရာလည္း မေရာက္ႏိုင္ေပ။ လႉရာမေရာက္သျဖင့္ ဒါနကုသိုလ္ကံမျဖစ္ႏိုင္၊ လွဴသည့္လွဴလည္း ဒါနအက်ဳိးကို မရနိုင္ေပ။ ဘုရားရွင္ဘက္သို့ အုန္းသီးအညွာကို လွည့္ထားသျဖင့္ ဘုရားရွင္အတြက္ အေနွာင့္အယွက္ပင္ ျဖစ္နိုင္ပါေသးသည္။ ထို့ေၾကာင့္ ဗုဒၶအလိုက် ကန္ေတာ့ပြဲမ်ဳိးျဖစ္လိုလွ်င္ အပ္စပ္ေသာ အခိ်န္၌ အပ္စပ္ေသာ ပစၥည္းဝတၳဳျဖင့္သာ လႉဒါန္းပူေဇာ္ရပါမည္။ ယေန့ျပဳလုပ္ေနေသာ ကန္ေတာ့ပဲြမ်ဳိးကား ဘုရားပဲြ၊ တရားပဲြ၊ သံဃာပဲြ၊ သာသနာပဲြဟုသာ ဆိုေသာ္လည္း သာသနာနွင့္မဆိုင္၊ ေလာကီပညာသက္သက္သာလွ်င္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို့ေၾကာင့္ သာသနာနွင့္ ပတ္သက္ေသာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈအက်ဳိးကား ေမွ်ာ္မွန္းသေလာက္ မရနိုင္ပါ။ ေလာကီအက်ဳိးရမည္မရမည္မွာမူ မိမိနွင့္မဆိုင္သျဖင့္ ဤေနရာတြင္ ခ်န္ထားလိုက္ပါေတာ့သည္။