ေထရဝါဒနွင့္ ဝသုႏၶေရေျမေစာင့္နတ္

   ''မာန္ယစ္တဲ့ ရန္စစ္ေတြသည္...ဆံညႇစ္ေရေၾကာမွာ ေမ်ာေလျပီ...''
    စာေရးသူတို႔ကေလးဘဝကတည္းက နားရည္ဝေနေသာ သီခ်င္းတစ္ပုဒ္၊ သီခ်င္းကို နားရည္ဝသလို ဇာတ္လမ္းကိုလည္း စဲြလန္းမိသည္။ နွစ္သက္မိသည္။ ဝသုႏၶေရ ေျမေစာင့္နတ္သည္ စာေရးသူကို ငယ္စဥ္ကတည္းက လႊမ္းမိုးေနသူ ျဖစ္ပါသည္။ ျဗဟၼာမင္း၊ သိၾကားမင္း၊ နဂါးမင္းတို႔ပင္ ေၾကာက္လန့္ထြက္ေျပးရေသာ မာရ္နတ္ကို အနိုင္ယူသူျဖစ္သျဖင့္ အထင္လည္း ႀကီးမိပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေကာင္းမႈကုသိုလ္တစ္ခု ျပဳတိုင္း ေျမေစာင့္နတ္ကို တိုင္တည္မိပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုနတ္ကို ေယာက္်ားလား၊ မိန္းမလားဟု မစူးစမ္းမိိခဲ့။ ယခု ေလ့လာၾကည့္ေသာအခါ နတ္သမီးပံုကိုလည္း ေတြ႔ရ၏။ နတ္သားပံုကိုလည္း ေတြ႔ရ၏။  မည္သည္က အမွန္ျဖစ္သည္ကို မိမိအေနျဖင့္ မေဝခဲြနိုင္။ ထို႔ေၾကာင့္ လက္လွမ္းမီသမွ် ရွာၾကည့္ရာ ဗုဒၶဝံသအ႒ကထာတြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေတြ႕ရ၏။
    ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ဘုရားျဖစ္မည့္ (မဟာသကၠရာဇ္ ၁ဝ၃-ခု၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ဗုဒၶဟူး) ေန႔ ညေနခ်မ္းအခိ်န္တြင္ ေဗာဓိပင္၏အေရွ႕ အပရာဇိတပလႅင္ထက္၌ ''ဘုရားမျဖစ္သမွ် ငါမထ'' ဟူေသာ အဓိ႒ာန္ျဖင့္ ထက္ဝယ္ဖဲြ႕ေခြ ထိုင္ေနေတာ္မူ၏။ ထိုစဥ္ ဝသဝတၱီမာရ္နတ္က ''သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ငါ၏နယ္ပယ္(ဘံုသံုးပါး)မွ လြတ္ေျမာက္လိုသူျဖစ္သည္။ ငါသည္ သူ႔ကို လြတ္ေျမာက္ခြင့္မေပးနိုင္''ဟု ႀကံကာ သူ၏နတ္စစ္သည္မ်ားကို ေခၚ၍ လာ၏။
    နတ္စစ္သည္အင္အားမွာ မာရ္နတ္၏ ေရွ႕မွ ၁၂-ယူဇနာ၊ လက္ယာဘက္မွ ၁၂-ယူဇနာ။ လက္ဝဲဘက္မွ ၁၂-ယူဇနာ။ အထက္၌ ၉-ယူဇနာ ရိွ၍ ေနာက္မ်က္နွာကမူ စၾကဝဠာတိုက္ အဆံုးအစြန္း တိုင္ေအာင္ မ်ားျပားလွ၏။ ယင္းစစ္တပ္ႀကီး၏ ႀကိမ္းေမာင္းေအာ္ဟစ္သံကို ယူဇနာတစ္ေထာင္ ေဝးကြာေသာ အရပ္မွစ၍ ေျမျပိဳေသာအသံကဲ့သို့ ၾကားရေလ၏။ သူ႕ကိုယ္တြင္ လက္ရံုးတစ္ေထာင္ ဖန္ဆင္း၍ လက္ရံုးတိုင္းတြင္လည္း လက္နက္အသီးသီးကို ကိုင္ေဆာင္ထားျပီး ဂိရိေမခလဆင္ကို စီးကာ နတ္စစ္သည္ မ်ားစြာျခံရံလ်က္ ေရာက္လာ၏။
    မာရ္နတ္လာေသာအခါ ဘုရားအေလာင္းေတာ္အနီးတြင္ ပူေဇာ္ရန္ ေရာက္ရွိေနၾကသည့္ သိၾကားမင္းသည္ သူမႈတ္ေနေသာ ဝိဇယုတၱရခရုသင္းကို ေက်ာပိုးလ်က္ ေျပး၍ စၾကဝဠာတိုက္အနားစြန္း၌ ရပ္ေန၏။မဟာျဗဟၼာမင္းက ထီးျဖဴကို စၾကဝဠာတိုက္အစြန္း၌ ပစ္ခ်ကာ ျဗဟၼာ့ျပည္သို႔ ျပန္ေျပး၏။ ကာဠနဂါးမင္းက နဂါးမတို႔ကို ခ်န္ထား၍ မေဥၨရိကနဂါးဗိမာန္သို႔ ျပန္ေျပးကာ မ်က္နွာကို လက္ျဖင့္ပိတ္လ်က္ အိပ္ေန၏။ ဤသို႔လွ်င္ အားလံုးေျပးၾကရာ ဘုရားအေလာင္းေတာ္အနီးတြင္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ် မရိွေတာ့ေပ။
    ဘုရားအေလာင္းေတာ္၏ေဘးတြင္ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ် ရိွမေနေတာ့မွ မာရ္နတ္က ဘုရားအေလာင္းေတာ္အား လက္နက္ကိုးမ်ဳိးျဖင့္ တိုက္ခိုက္၏။ တိုက္ခိုက္၍ မရေသာအခါ သူ႕စစ္တပ္ကို '' အဘယ့္ေၾကာင့္ ရပ္ေနၾကသနည္း၊ ဤသိဒၶတၳကို ဘုရားမျဖစ္ေအာင္လုပ္ၾက၊ ဖမ္းၾက၊ သတ္ၾက၊ ျဖတ္ၾက၊ မလြတ္ေစနွင့္''ဟု အမိန္႔ေပး၏။ သူကိုယ္တိုင္လည္း ဆင္ေပၚမွေန၍ ျမားျဖင့္ရြယ္ကာ ''သိဒၶတၳ၊ ပလႅင္ေပၚမွ ယခုပင္ဆင္းေလာ့''ဟု ဆို၏။ မာရ္စစ္သည္တို႔လည္း ေၾကာက္ေအာင္လန္႔ေအာင္ အမ်ဳိးမ်ဳိးလုပ္ေန၏။ ထိုအခါ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ကလည္း သူ႔ပါရမီဂုဏ္ ကုသိုလ္ဟုန္ေၾကာင့္ ေပၚေပါက္၍လာေသာ ပလႅင္ျဖစ္ေၾကာင္းသိေစလို၍ ''ဟဲ့မာရ္နတ္၊ ငါသည္ ဤပလႅင္ကို အလိုရိွသျဖင့္ ဘဝမ်ားစြာ ကမၻာဘာတို႔၌ မလႉဖူးေသာအလႉမရိွ၊ ဤသို႔ ဘဝမ်ားစြာက ျပဳလာခဲ့ေသာ ေကာင္းမႈမ်ားကို ထား၍ ေဝႆႏၲရာဘဝတစ္ခုတည္း၌ ခုနစ္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ အလႉႀကီးေပးခဲ့စဥ္က ေျမႀကီးသည္ ခုနစ္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ တုန္လႈပ္ခဲ့ဖူးေလျပီ။ ယခုအခါ ဤမဟာပထဝီေျမႀကီးသည္ ငါ၏သက္ေသတည္း''ဟု ေျပာ၍  ေျမႀကီးကို လက္ညိႇဳးညႊန္လွ်င္ ေျမႀကီးသည္ အိုးထိန္းစက္ကဲ့သို့ သြက္သြက္လည္ကာ သည္းထန္စြာ ျမည္ဟည္းေလ၏။
    ေျမႀကီး၏အသံျဖင့္ ေကာင္းကင္တစ္ခြင္လံုး မိုးခ်ဳန္းသံကဲ့သို႔ ျမည္ဟည္းေန၏။ ေျမႀကီး၏ အသံေၾကာင့္ ေကာင္းကင္တစ္ခြင္လံုး မိုးခ်ဳန္းသံကဲ့သို႔ ဆူညံေန၏။ ထိုအခါ ဂိရေမခလဆင္ႀကီးလည္း ဒူးညြတ္လ်က္ က်သြား၏။ မာရ္စစ္သည္တို႔လည္း ေျခဦးတည့္ရာ ေျပးၾကရေလ၏။ မာရ္နတ္ကိုယ္တိုင္လည္း ဆင္ႀကီးကို ပစ္၍ ေျပးရေလ၏။ မဟာသကၠရာဇ္ ၁ဝ၃-ခုနွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶဟူးေန႔၏ အျဖစ္အပ်က္ကို ဗုဒၶဝံသအ႒ကထာ၌ ဝသုႏၶေရ ေျမေစာင့္နတ္လံုးဝမပါဝင္ပါ။ အပဒါနအ႒ကထာတြင္လည္းေကာင္း၊ မူလပဏၰာသအ႒ကထာ၊ ပါသရာသိသုတ္အဖြင့္တြင္လည္းေကာင္း ရွာၾကည့္ရာတြင္လည္း ေျမေစာင့္နတ္အေၾကာင္း စိုးစဥ္းမွ် မေတြ႕ရပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေထရဝါဒက်မ္းဂန္တို႔တြင္ ဝသုႏၶေရ ေျမေစာင့္နတ္မရိွေၾကာင္း သိရပါသည္။
    မိမိတို႔ငယ္စဥ္က မွတ္သားခဲ့ရသည္မွာ ဘုရားအေလာင္းက ေျမႀကီးသို႔ လက္ညိႇဳးညႊန္လိုက္ရာ ေျမေစာင့္နတ္က သက္ေသခံ၏။ ေဝႆႏၲရာဘဝက ခ်ခဲ့ေသာ အလႉေရစက္တို႔ပင္ ယခုထိ မေျခာက္ေသးေၾကာင္း ဆို၍ ဆံပင္ကို ေရညႇစ္ျပ၏။ ထိုအခါ မာရ္နတ္နွင့္ သူ႔စစ္တပ္သည္ ထိုဆံညႇစ္ေရေၾကာတြင္ ေမ်ာပါသြား၏ဟု ၾကားခဲ့ဖူး၏။ ယခုမူ မိမိတို႔ ငယ္စဥ္က ၾကားဖူးခဲ့ေသာ ေျမေစာင့္နတ္သည္ ယံုတမ္းသဖြယ္ျဖစ္ေနသည္။
    ထိုအေၾကာင္းကို ကံအားေလ်ာ္စြာပင္ သကၠတဘာသာျဖင့္ ပံုနိွပ္ထုတ္ေဝေသာ လလိတဝိသွ်တရ က်မ္းတြင္ ေတြ႕ရ၏။ ထိုက်မ္းတြင္ ''ဘုရားအေလာင္းက လက္ညိႇဳးညႊန္လွ်င္ ထာဝရာမည္ေသာ နတ္သမီးသည္ စၾကဝဠာတိုက္တစ္ေသာင္းမွ  ထာဝရာနတ္သမီးေပါင္း တစ္ေသာင္းျခံရံလ်က္ လက္ညိႇဳးဦးတည္ရာ အရပ္မွ ေျမကို ေဖာက္ခဲြ၍ ကိုယ္တစ္ပိုင္းေဖာ္ကာ ထြက္လာ၏။ ထို႔ေနာက္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္အား 'ေယာက္်ားျမတ္၊ သင္ျပဳေသာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈကို သင္သာအသိဆံုးျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သင္၏ ေကာင္းမႈကို ငါ သက္ေသခံသည္'ဟု ဆို၏။ က်န္ေသာ ထာဝရာနတ္သမီးတို႔ကလည္း ဟုတ္မွန္ေၾကာင္း ဝိုင္းဝန္းေထာက္ခံၾက၏။ ထိုသို႔ ေထာက္ခံေျပာဆိုေသာ အသံကို မာရ္နတ္ၾကားလွ်င္ ရင္တြင္း၌ မခံမရပ္နိုင္ေအာင္ ျဖစ္လာျပီး ထြက္ေျပးေလ၏''ဟု ဆိုထားပါသည္။
    ဤလလိတဝိသွ်တရက်မ္းအဆိုအရ သက္ေသခံေသာ နတ္သမီး၏ အမည္မွာ ထာဝရာဟု သိရပါသည္။ ေထရဝါဒက်မ္းဂန္ကား မဟုတ္ေပ။ ဒီပဲယင္းဆရာေတာ္၏ တထာဂတဥဒါနဒီပနီတြင္ကား ဝသုႏၶေရ ေျမေစာင့္နတ္သားဟု ဆို၏။ ဆရာေတာ္လည္း ဤအခ်က္ကို ေထရဝါဒ၏အျပင္ဘက္တြင္ရိွေသာ က်မ္းဂန္တို႔မွ ထုတ္နုတ္ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဝသုႏၶေရေျမေစာင့္နတ္ဟူသည္ ေထရဝါဒတြင္ တကယ္ပင္ မရိွေၾကာင္း အာဂမယုတၱိအရ သိရပါသည္။ ဝသုႏၶေရနွင့္ ပတ္သက္၍ ''ဝသုႏၶရာ ဆမာ ဘူမိ''ဟုသာ အဘိဓာန္၌ ေျမႀကီးေဟာ ပရိယာယ္ပုဒ္အေနျဖင့္ ေတြ႕ရပါသည္။ အကယ္၍ မိမိ၏ စာေပမနံွ႔စပ္မႈေၾကာင့္ မေတြ႕ရျခင္းျဖစ္မူ အခိ်န္မေရြး အမွန္ကို လက္ခံနိုင္ပါသည္။
    ထို႔ေၾကာင့္ ေလာေလာဆယ္ ေတြ႕ရိွခ်က္မ်ားကို ဆန္းစစ္ၾကည့္လွ်င္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္အား မာရ္နတ္ကို ဝိုင္းကူတိုက္ေပးေသာ ဝသုႏၶေရသည္ ေထရဝါဒနွင့္ မညီဟု ယူဆရပါမည္။ ေလာကသံုးပါးတြင္ အျမတ္ဆံုး၊ ဘုန္းပါရမီ အျမင့္မားဆံုးပုဂၢိဳလ္က နတ္၏အကူအညီကို ယူရသည္ဆိုသည္မွာလည္း ဘုရားရွင္၏ပါရမီဂုဏ္ကို ညိႇဳးႏြမ္းေစပါသည္။ ျဗဟၼာမင္း၊ သိၾကားမင္း၊ နဂါးမင္းတို႔ပင္ ေၾကာက္လန္႔ထြက္ေျပးရေသာ မာရ္နတ္ကို သာမန္ေျမေစာင့္နတ္တစ္ဦးက အလြယ္တကူ အနိုင္ယူနိုင္သည္မွာလည္း လြန္စြာယုတၱိမတန္၊ ဒ႑ာရီဆန္လွပါသည္။
    ထို႔ေၾကာင့္ ထိုေျမေစာင့္နတ္ယံုၾကည္ခ်က္ကို မိမိစြမ္းနိုင္သမွ် ေလ့လာသံုးသပ္တင္ျပလိုက္ပါသည္။

ကန္ေတာ့ပဲြႏွင့္ သာသနာ့ထုံးတမ္း

           ''အရွင္ဘုရား...။ ဘယ္လိုအဂၤါရပ္ေတြနဲ့ ျပည့္စံုမွ ဗုဒၶအလိုက် ကန္ေတာ့ပဲြလို႔ ေခၚႏိုင္မလဲဘုရား။ ဘယ္လိုကန္ေတာ့ပဲြမ်ဳိးကို ငွက္ေပ်ာသီးဘယ္ေလာက္ထိုးရမယ္။ ကန္ေတာ့ပဲြအမ်ဳိးအစား ဘယ္ေလာက္ရိွတယ္၊ ကန္ေတာ့ပဲြလုပ္တဲ့အတြက္ ဘယ္လိုအက်ဳိးေတြရမယ္ဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္ဘုရား''

ဟု ဒကာတစ္ဦးက ေမးလာပါသည္။
          ''ကန္ေတာ့''ဟူေသာ စကားသည္ အျပစ္ရိွလွ်င္ ေက်ေစရန္၊ အျပစ္မရိွလွ်င္ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာ ျဖစ္ေစရန္ ဤရည္ရြယ္ခ်က္ႏွစ္မ်ဳိးျဖင့္ ရိုေသညြတ္ခ မာန္ကိုခ်လ်က္ လက္အုပ္ဦးတင္ ရိွခိုးျခင္းကိုပင္ ဆိုလိုပါသည္။ အျပစ္ကို ေျပေစလိုရာ၌ ပါဠိလို ''ခမာေပသိ''ဟု ခမ-သဒၵါျဖင့္ သံုးနႈန္းပါသည္။ ေကာင္းက်ဳိးရလိုရာ၌ ဝနၵတိ၊ နမာမိ စသည္ျဖင့္ ဝနၵဓာတ္၊ နမုဓာတ္တို႔ျဖင့္ သံုးနႈန္းပါသည္။ ဗုဒၶသာသနာေတာ္၌ ကန္ေတာ့ျခင္းနွင့္ ပတ္သက္၍ ဤကဲ့သို႔ လက္အုပ္မိုး၍ ရိွခိုးျခင္း အမူအရာကိုသာ ေတြ႔ရပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ မာန္ခ်ကန္ေတာ့သျဖင့္ ''အသက္ရွည္ျခင္း၊ အဆင္းလွျခင္း၊ ခ်မ္းသာျခင္း၊ ခြန္အားႀကီးျခင္း''ဟူေသာ ေကာင္းက်ဳိးမ်ား ရႏိုင္ေၾကာင္းကိုလည္း ''အဘိဝါဒနသီလိႆ၊ နိစၥံ ဝုၯုာပစာယိေနာ''အစခီ်ေသာ ဂါထာကို ေတြ႔ရပါသည္။
           သို႔ေသာ္ ေမးလာသူ ဆိုလိုသည္က ဤကဲ့သို႔ေသာ ကန္ေတာ့ျခင္းမ်ဳိးကို ဆိုလိုသည္မဟုတ္။ အုန္းသီး၊ ငွက္ေပ်ာသီးစသည္တို႔ျဖင့္ ပဲြထိုးထာျခင္းကို ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ အုန္းသီး၊ ငွက္ေပ်ာသီးစသည္ တို႔ကို အေဆာင္သဖြယ္ထား၍ ပဲြထိုးသည္ကိုမူ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ ပိဋကတ္မနံွ႔စပ္ျခင္းေၾကာင့္ေလာ၊ ပိဋကတ္ထဲတြင္ မရိွျခင္းေၾကာင့္ေလာ မသိ၊ ေထရဝါဒပိဋကတ္တြင္ မေတြ႔ဖူးပါ။ ထိုဒကာ ေမးလိုေသာ ကန္ေတာ့ပဲြကား ''ဘုရားပဲြ၊ တရားပဲြ၊ သံဃာပဲြ၊ သာသနာပဲြ၊ ဝိဇၨာဓိုရ္ပဲြ၊ မဟာလာဘံလာဘ္ဖြင့္ပဲြ၊ ဓနသိဒၶိပဲြ၊ စန္းလာဘ္ဖြင့္ပဲြ၊ မဟာေဇယံ်ပဲြ၊ အေနကဇာတင္ပဲြ၊ အနႏၲငါးပါးပဲြ''စသည္ျဖင့္ မ်ားစြာရိွပါသည္။ စာေရးသူ မသိနိုင္ေသာ အျခားနည္းလမ္းမ်ားလည္း ရိွနိုင္ပါေသးသည္။
          ယင္းတို႔အနက္ ေထရဝါဒဗုဒၶသာသနာအတြင္းသို႔ တိုက္ရိုက္ဝင္လာ၍ ဘုရားစင္ေရွ့၊ သံဃာေတာ္မ်ားေရွ့တြင္ ရဲရဲတင္းတင္း ေနရာယူထားေသာ ပဲြမ်ားမွာ ''ဘုရားပဲြ၊ တရားပဲြ၊ သံဃာပဲြ၊ သာသနာပဲြ၊ အေနကဇာတင္ပဲြ၊ အနႏၲငါးပါးပဲြ''တို႔ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကန္ေတာ့ပဲြတို႔ကိုသာ စိစစ္ရန္လိုပါသည္။ အျခားေလာကီအစီအရင္ပဲြမ်ားကား သာသနာနွင့္ မသက္ဆိုင္သျဖင့္ စိစစ္ရန္ မလိုပါ။
           ဘုရားပဲြတြင္ ပါဝင္ေသာ ပစၥည္းမ်ားမွာ ''အုန္းသီးတစ္လံုး၊ ငွက္ေပ်ာသီး သံုးဖီး၊ ကြမ္းယာ၊ သေျပပန္း၊ ဆီမီးတစ္တိုင္၊ ေရတစ္ခြက္ႏွင့္ အျခားလႉဖြယ္မ်ား''ျဖစ္သည္။ ယင္းတို႔အနက္ အုန္းသီး၊ ငွက္ေပ်ာသီး၊ ဆီမီး၊ သေျပပန္း၊ ေရတို႔မွာ ဘုရားရွင္နွင့္ အပ္စပ္ပါသည္။ လႉဒါန္းသည့္ အေနျဖင့္ ျပဳလုပ္မူ ကုသိုလ္ရနိုင္ပါသည္။ ကြမ္းယာကိုမူ ဘုရားရွင္အား လႉသင့္မလႉသင့္ စဥ္းစားရန္ လိုပါသည္။ လႉသည့္အခိ်န္မွာလည္း ဘုရားရွင္တို႔ သံုးေဆာင္ေတာ္မူသည့္ နံနက္ခိ်န္သာ ျဖစ္သင့္ပါသည္။ ယခုမူ ထိုသို႔ မဟုတ္ေပ။ လႉဒါန္းသည့္အေနျဖင့္ ပဲြထိုးျခင္းလည္း မျဖစ္နိုင္ေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ကန္ေတာ့ပဲြထိုးျပီးသည္နွင့္ ငွက္ေပ်ာသီးမ်ား မမွည့္မခ်င္း ဘုရားရွင္၏ ေရွ့ေတာ္တြင္ ခ်ထားလိုက္ၾကသည္။ မွည့္လွ်င္ စြန္႔၍ စားၾကေတာ့သည္။ မိမိစားမည့္ငွက္ေပ်ာသီးကို မမွည့္ခင္ ဘုရားေရွ့တြင္ သိမ္းထားသည္နွင့္သာ တူေနပါသည္။
          ထိုမွ်သာမက ပြဲထိုးသူတို႔သည္ အုန္းသီးကိုလည္း ဘုရားရွင္ဘက္သို႔ၾကြက္ျမီးအညွာကို လွည့္ထားရမည္။ ကြမ္းယာကိုလည္း လက္ဝဲဘက္မွ စ,ေခါက္၍ လက္ယာဘက္ျဖင့္ ထပ္ရမည္။ ထိုေခါက္ထားေသာ မ်က္နွာျပင္ကို အုန္းသီးဘက္သို႔ လွည့္၍ မ်က္ႏွာအုပ္ညွပ္နည္းျဖင့္ ညွပ္ရမည္။ သာသနာပဲြထိုးရာ၌ကား အုန္းသီးကို အလယ္တြင္ထား၍ ငွက္ေပ်ာသီး ငါးဖီးကို နံေဘးမွ ပတ္ရံ၍ ထည့္ရသည္။ အနႏၲငါးပါး ပဲြထိုးလွ်င္ ေအာက္ေျခ၌ ငွက္ေပ်ာသီးႏွစ္ဖီးကို အညွာခ်င္းဆိုင္ ထား၍ အုန္းသီးကို အလယ္မွ ထည့္ရမည္။ ထိုငွက္ေပ်ာႏွစ္ဖီး၏ အေပၚတြင္ က်န္ငွက္ေပ်ာသံုးဖီးကို အုန္းသီးအား ပတ္ရံ၍ ထည့္ရမည္။ အုန္းသီး၏ ၾကြက္ျမီးအညွာကို ဘုရားရွင္ဘက္သို႔ လွည့္ထားရမည္။ ကြမ္းယာကိုလည္း မ်က္ႏွာအုပ္ညွပ္ရမည္။ ဤသို့ ထိုးမွသာလွ်င္ သိဒၶိေျမာက္ေသာ ကန္ေတာ့ပဲြဟု ဆိုေၾကာင္း သူတို႔ ယူဆၾကပါသည္။ ဤအယူအဆသည္ ေလာကီနည္းအစီအရင္မွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ သာသနာနွင့္ မည္သို့မွ် မသက္ဆိုင္ပါ။ မည္သည့္သိဒၶိ ေျမာက္၍ မည္သို့ေသာ ေကာင္းကို်းရနိုင္မည္ကိုလည္း စာေရးသူမသိပါ။ သို႔ေသာ္ ဗုဒၶသာသနာနွင့္ ဆက္ႏြယ္ေနသျဖင့္ သာသနာ့အလိုႏွင့္ကား ညိွနိႈင္းျပသင့္သည္ဟု ယူဆမိပါသည္။
          သာသနာ့အလိုအရ ကန္ေတာ့ျခင္း ပူေဇာ္ျခင္းမွာ အာမိသပူဇာ=ပစၥည္းဝတၴုျဖင့္ ပူေဇာ္ျခင္းနွင့္ ဓမၼပူဇာ=တရားျဖင့္ ပူေဇာ္ျခင္းဟု နွစ္မ်ဳိးရိွပါသည္။ ပစၥည္းဝတၳဳျဖင့္ ပူေဇာ္လွ်င္ ဒါနမဂၤလာျဖစ္၍ ေကာင္းျမတ္ပါသည္။ အပ္စပ္ေသာ ပူေဇာ္ျခင္းမ်ဳိး ျဖစ္ရန္ကား လိုပါသည္။ သို႔မွသာ မိမိျပဳေသာ ဒါနကုသိုလ္ကံ၏ ေကာင္းက်ဳိးကို ရရိွခံစားနိုင္ပါလိမ့္မည္။
           အထက္ပါနည္းအတိုင္း ကန္ေတာ့ပဲြထိုးရာ၌ ပါဝင္ေသာ ပစၥည္းမ်ားကို စိစစ္ၾကည့္ပါက အုန္းသီး၊ ငွက္ေပ်ာသီးတို႔သည္ နံနက္ပိုင္းတြင္ အလႉခံ၍ ထိုေန့နံနက္တြင္သာ သံုးေဆာင္ေကာင္းေသာ (ယာဝကာလိက) လႉဖြယ္ပစၥည္းမ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။ သို့ျဖစ္၍ ထိုပစၥည္းမ်ားကို လႉလွ်င္ နံနက္ပိုင္းတြင္သာ လႉသင့္ပါသည္။ ေနမြန္းတည့္လွ်င္ စြန့္ပစ္သင့္ပါသည္။ လႉရာ၌လည္း ဆြမ္းေတာ္ကပ္သကဲ့သို႔ ဘုရားရွင္နွင့္ သံဃာေတာ္မ်ား ဘုဥ္းေပးသံုးေဆာင္ရန္ အတြက္ဟုသာ အာရံုျပဳ၍ လႉသင့္ပါသည္။ ထိုသို႔လႉမွသာလွ်င္ အလႉခံေကာင္းပါသည္။ သို႔ေသာ္ အုန္းသီးသည္ အပင္ျပန္ေပါက္နိုင္ေသာ (ဗီဇဂါမ္)ပစၥည္း ျဖစ္သျဖင့္ အလံုးလိုက္ အလႉမခံေကာင္းေပ။ ခဲြစိတ္၍ျဖစ္ေစ၊ အပင္မေပါက္ႏိုင္ေအာင္ ဖ်က္ဆီး၍ျဖစ္ေစ လႉမွသာ အလႉခံေကာင္း ပါသည္။ ဤသည္မွာ ဝိနည္းေဒသနာနွင့္အညီ စိစစ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။
           ယခုျပဳလုပ္ေနၾကေသာ ကန္ေတာ့ပဲြမ်ားသည္ တစ္ခါျပင္ျပီးသည္နွင့္ ငွက္ေပ်ာသီးမမွည့္မခ်င္း၊ အုန္းသီးမေျခာက္မခ်င္း ဘုရားေရွ့တြင္ ခ်ထားလိုက္ၾကသည္။ ငွက္ေပ်ာသီးမွည့္လွ်င္ ဘုရားကို ကပ္ဖို႔ပင္ သတိမရေတာ့။ စြန္႔၍စားၾကေတာ့သည္။ ခ်က္ခ်င္းစား၍မရသည့္ ငွက္ေပ်ာသီးစိမ္းမ်ားကို ဘုရားေရွ့တြင္ ျပန္ခ်ထားၾကျပန္ပါသည္။ ဤပံုစံျဖင့္သာ လႉပါက ဘုရားရွင္ကလည္း အလႉခံေတာ္မူမည္ မဟုတ္ေပ။
           တစ္ခါက ဆတၱာသည္ဘဝမွ သကၤန္းဝတ္လာေသာ သုဘဒၵရဟန္းသားအဖသည္ ဘုရားရွင္အား ဆြမ္းကပ္ရန္ ရဟန္းဘဝျဖင့္ ဆတၱာသည္အလုပ္ လုပ္၍ ေငြရွာ၏။ ထိုေငြျဖင့္ ဘုရားရွင္နွင့္ သံဃာေတာ္မ်ားအား ဆြမ္းကပ္၏။ ဘုရားရွင္သည္ ထိုသုဘဒၵသားအဖလႉေသာ ဆြမ္းကို အလႉမခံသည့္အျပင္ ''ေမာဃ ပုရိသ=အလကားေကာင္''ဟုပင္ ရႈတ္ခ်ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ မအပ္စပ္ေသာ လႉဖြယ္ဝတၳဳမ်ားကို ဘုရားရွင္တို့ အလႉခံေတာ္မမူသည္ကို သတိျပဳသင့္ပါသည္။
           ထိုသို့ကန္ေတာ့ပဲြထိုးျခင္းမ်ဳိးသည္ စားခိ်န္တန္မွ စြန့္ပစ္သျဖင့္ ဘုရားရွင္အား လႉရာလည္း မေရာက္ႏိုင္ေပ။ လႉရာမေရာက္သျဖင့္ ဒါနကုသိုလ္ကံမျဖစ္ႏိုင္၊ လွဴသည့္လွဴလည္း ဒါနအက်ဳိးကို မရနိုင္ေပ။ ဘုရားရွင္ဘက္သို့ အုန္းသီးအညွာကို လွည့္ထားသျဖင့္ ဘုရားရွင္အတြက္ အေနွာင့္အယွက္ပင္ ျဖစ္နိုင္ပါေသးသည္။ ထို့ေၾကာင့္ ဗုဒၶအလိုက် ကန္ေတာ့ပြဲမ်ဳိးျဖစ္လိုလွ်င္ အပ္စပ္ေသာ အခိ်န္၌ အပ္စပ္ေသာ ပစၥည္းဝတၳဳျဖင့္သာ လႉဒါန္းပူေဇာ္ရပါမည္။ ယေန့ျပဳလုပ္ေနေသာ ကန္ေတာ့ပဲြမ်ဳိးကား ဘုရားပဲြ၊ တရားပဲြ၊ သံဃာပဲြ၊ သာသနာပဲြဟုသာ ဆိုေသာ္လည္း သာသနာနွင့္မဆိုင္၊ ေလာကီပညာသက္သက္သာလွ်င္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို့ေၾကာင့္ သာသနာနွင့္ ပတ္သက္ေသာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈအက်ဳိးကား ေမွ်ာ္မွန္းသေလာက္ မရနိုင္ပါ။ ေလာကီအက်ဳိးရမည္မရမည္မွာမူ မိမိနွင့္မဆိုင္သျဖင့္ ဤေနရာတြင္ ခ်န္ထားလိုက္ပါေတာ့သည္။

သိၾကားသာသနာ မရွိပါ

          အစဥ္အလာ ေျပာၾကတာက ဘုရားရွင္ပရိနိဗၺာန္ျပဳခါနီးေတာ့ သိၾကားမင္းက ေလွ်ာက္တယ္တဲ့။ အရွင္ဘုရား ပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ သာသနာေတာ္ကို တပည့္ေတာ္ ဆက္လက္ေစာင့္ေရွာက္ပါ့မယ္ေပါ့။ ဘယ္ကေတြ႕ၿပီး ေျပာၾကတာလဲေတာ့ မသိပါဘူး။ အဲဒါနဲ႔ လူႀကီးေတြက
          ``သိၾကားသာသနာေနာ္၊ မေကာင္းသူပယ္ ေကာင္းသူကယ္လိမ့္မယ္၊ ေကာင္းေကာင္းေနၾက´´
လို႔ လူငယ္ေတြကို ေျခာက္လုံးေလးေတြနဲ႔ ဆုံးမေလ့ရွိၾကတယ္။ လူငယ္ေတြကလဲ သတၱိခဲေတြ။
          သိၾကားမင္း သာသနာေစာင့္မေစာင့္ ကိုယ့္ဘာသာပဲ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ သူ႔မွာ မိဖုရားေပါင္းက ႏွစ္ကုေဋနဲ႔ ငါးသန္း ရွိသတဲ့။ သာသနာကို သတိေတာင္ ရမယ့္သူ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီသိၾကား မိဖုရားေလာဘႀကီးပုံကို ေနာက္မ်ားေတာ့ ေရးျပအုံးမယ္။ သိၾကားစံရာ တာ၀တႎသာမွာတစ္ရက္ကို လူ႔ျပည္မွာ ႏွစ္တစ္ရာရွိတယ္တဲ့။ အဲဒါေလးေတာ့ မွတ္ထား။ ဘုရားပရိနိဗၺာန္စံၿပီးလို႔ ႏွစ္သုံးရာေတာင္ မျပည့္ဘူး။ အိႏၵိယမွာ သာသနာလဲ ပ်က္ေတာ့တာပဲ။ တကယ္တမ္းသာ သိၾကားက ဘုရားရွင္ဆီမွာ ကတိေပးခဲ့တယ္ဆိုရင္ သူ႔ကတိေပးၿပီး သုံးရက္ေတာင္ မခံဘူးေပါ့။ အိႏၵိယရဲ႕ လက္က်န္မဟာယာနသာသနာေလးေတာင္ မ႐ႈမလွ ပ်က္သြားတာေလ။ မဟာယာန ရဟန္းေပါင္း တစ္ေသာင္းေလာက္ တက္ေနတဲ့ နာလႏၵာတကၠသိုလ္ႀကီးဆိုရင္ ဘာသာျခားေတြက မီးနဲ႔႐ႈိ႕တာ တစ္လေလာက္ေတာင္ မၿငိမ္းဘူးလို႔ ဆိုတယ္။ ဘုန္းႀကီးေခါင္းတစ္လုံးျဖတ္ႏိုင္ရင္ ဆုေတာ္ေငြ တစ္ေထာင္ေပးမယ္ဆိုလို႔ ဘုန္းႀကီးေတြကို လိုက္သတ္တာ ဘုန္းႀကီးေတြလဲ အိႏၵိယမွာ ျပဳတ္ျပဳတ္ျပဳန္းေတာ့တာပဲ။ အဲဒီသိၾကား ဘာျဖစ္လို႔မ်ား လာမကယ္ပါလိမ့္။
          သာသနာက သီဟိုဠ္(သီရိလကၤာ)ဘက္ကို ေရြ႕သြားတယ္။ သီရိလကၤာမွာလဲ ဒီလိုပဲ။ ေက်းကုလားေတြ မင္းျပဳတဲ့ ၁၂ ႏွစ္အတြင္း ဘုန္းႀကီးေတြ ေတာထဲ သြားပုန္းေနၾကရတယ္။ ဆြမ္းကပ္မယ့္လူမရွိ စားစရာခက္ခဲလို႔ သဲေလးေတြပုံၿပီး သဲပုံေပၚ ၀မ္းလ်ားေမွာက္ၿပီး ေနၾကရတယ္။ အဲဒီေခတ္က စာအုပ္စာေပကလဲ မေပၚေသးလို႔ ပိဋကတ္ေတြ မေပ်ာက္ေအာင္ သဲပုံေပၚ ၀မ္းလ်ားေမွာက္ၿပီး ရြတ္ေနၾကရတာ ျမင္ေယာင္ၾကည့္ပါ။ ဘယ္ေလာက္ ဆင္းရဲပင္ပန္းၿပီး သနားစရာေကာင္းလိုက္လဲလို႕။ အဲဒီအခ်ိန္က ဘုရားရွင္ပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီးလို႔ ႏွစ္ေပါင္း ေလးရာေက်ာ္ေက်ာ္ေလးပဲ ရွိေသးတယ္။ သိၾကားမင္းစံေတာ္ခ်ိန္နဲ႔ဆို ေလးရက္ေလာက္ပဲ ရွိေသးတယ္။ ကိုေရႊသိၾကား ဒီတုန္းကလဲ ၾကည့္ေနခဲ့တာပဲ။ ဘုန္းႀကီးေတြ ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့လို႔သာ ပရိယတၱိသာသနာဆိုတဲ့ စာေပက်န္းဂန္ေတြက်န္ေနတာ။ ပိဋကတ္သုံးပုံ က်န္ေနတာ။ ပိဋကတ္သုံးပုံက်န္ေနလို႔ပဲ သာသနာက်န္ေနတာ။ ပိဋကတ္သုံးပုံေပ်ာက္ရင္ သာသနာေပ်ာက္မွာ။
          ျမန္မာႏိုင္ငံေရာက္ေတာ့လဲ ဒီလိုပဲ။ ဂငယ္သုံးခု ဥသွ်စ္ထုတဲ့။ ၈၈၈-ခုႏွစ္ အင္း၀ေခတ္မွာ မင္းတက္တဲ့ သိုဟန္ဘြားမင္းက ဘယ္လိုအေတြးေခ်ာ္လဲဆိုေတာ့ ဘုန္းႀကီးေတြဆိုတာ သားမရွိ မယားမရွိေတြ။ သံေယာဇဥ္နည္းတဲ့လူေတြ။ ပုန္ကန္ခ်င္ရင္ ဘာမွ ငဲ့စရာမရွိဘူး။ အႏၱရာယ္ရွိတဲ့လူသားေတြအျဖစ္ျမင္တယ္။ ဒီေတာ့ ၿမိဳ႕ျပင္မွာ မ႑ပ္ႀကီးေဆာက္ၿပီး ဘုန္းႀကီးေတြကို ညာၿပီး ဆြမ္းစားပင့္တယ္။ ဘုန္းႀကီးေတြကလဲ ပုထုဇဥ္ေတြကိုး ဘာသိမွာလဲ။ ဘုရင္ပင့္တဲ့ ဆြမ္းစားဆိုေတာ့ သူသူကိုယ္ကိုယ္ ၾကြခ်င္တာေပါ့။ ဘုရင္လဲ ျမင္ဖူးခ်င္တာကိုး။ အဲဒီမွာ ဆြမ္းဘုန္းေပးေနတုန္း ရွိေသးတယ္။ မေျပာမဆိုနဲ႔ တပ္နဲ႔၀ိုင္းၿပီး သတ္တာ။ ေတာ္ေတာ္ေလး ပ်ံလြန္ေတာ္မူတယ္။ ေက်ာင္းေတြကိုပါ ဆက္ၿပီး မီးနဲ႔႐ႈိ႕ေသးတယ္။
          အဲဒီတုန္းက ေတာရြာတစ္ရာက အရွင္ေခမာစာရဆိုတဲ့ ဘုန္းႀကီးက ညဘက္ႀကီးအခ်ိန္မေတာ္ စည္ထတီးတယ္။ အခ်ိန္မေတာ္ ဒီလိုစည္တီးတာဟာ ဘုန္းႀကီးပ်ံလို႔ တီးၾကတာဆိုေတာ့ ရြာထဲကလဲ ဘုန္းႀကီးပ်ံေတာ္မူတယ္ထင္ၿပီး ေက်ာင္းလာေတာ့ ဘုန္းႀကီးေတြက ငုတ္တုတ္။ ဘာျဖစ္လို စည္တီးတာလဲ ေမးေတာ့ သိၾကားေသလို႔လို႔ ေျဖတယ္။ သိၾကားေသတာကို အရွင္ဘုရားက ဘယ္လိုသိလဲ ေလွ်ာက္ေတာ့ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ပါမယ္လို႔ ဘုရားရွင္ဆီမွာ ကတိေပးတယ္ဆိုၿပီး သာသနာ ဒီေလာက္ႏွိပ္စက္ခံေနရတာကို ဒီသိၾကားက ဘာမွ မကယ္တင္ေတာ့ ေသသြားလို႔ ေနမွာေပါ့လို႔ ခပ္ရြတ္ရြတ္ ျပန္ေျဖသတဲ့။ အဲဒါသတိရၿပီး ၂၀၀၇ - တုန္းကဆို ကိုယ္လဲ စည္တီးခ်င္လိုက္တာ။
စာလဲ ရွည္သြားၿပီ။ တကယ္တမ္းေတာ့ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္တာ သိၾကားလဲ မဟုတ္ဘူး။ သူရႆတီလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ စာေပက်န္းဂန္ေတြကို ႀကိဳးစားပမ္းစား အငတ္ခံ သင္ေနၾကတဲ့ စာသင္သားေတြပါပဲလို႔ ေျဖခဲ့ပါတယ္။ ဘာအလုပ္မွ မလုပ္ေပးႏိုင္တဲ့ မျမင္ရတဲ့ အဲဒီသတၱ၀ါေတြကို သိပ္လဲ အထင္ႀကီးကိုးကြယ္မေနၾကနဲ႔။ ဒူးလဲပြန္း နဖူးလဲ ပြန္းကုန္ၾကပါ့မယ္။
အားလုံ့း မိမိတို႔ကိုယ္ကို ေကာင္းမြန္စြာ ရြက္ေဆာင္ႏိုင္ၾကပါေစ